Sankcje międzynarodowe są jednym z instrumentów oddziaływania wobec podmiotów, których działalność stanowi naruszenie zasad i norm prawa międzynarodowego i stanowi zagrożenie dla regionalnego lub światowego pokoju i bezpieczeństwa.
W odpowiedzi na agresję wojskową wobec Ukrainy, m.in. UE, USA oraz UK nałożyły na Federację Rosyjską, Białoruś oraz określone podmioty gospodarcze i indywidualne szeroko zakrojone, bezprecedensowe sankcje.
Wojna w Ukrainie spowodowała wprowadzenie sankcji, które po raz pierwszy w takiej skali dotknęły polską gospodarkę i polskich przedsiębiorców. Oprócz kar grożących za niedostosowania się do sankcji oraz ograniczeń związanych z wpisaniem na listy sankcyjne, przedsiębiorcy odczuwają bojkot produktów i spadek wartości firmy na giełdzie. Szacuje się, że wiele organizacji musiało zrezygnować ze współpracy z kontrahentem po wprowadzeniu sankcji na Rosję i Białoruś w wyniku wojny w Ukrainie.
Nie tylko wojna w Ukrainie. Obecnie obowiązują również sankcje na niedemokratyczne reżimy w Birmie, Iranie, Korei Północnej, Kubie i Syrii. Celem sankcji jest nacisk na władze, aby zmieniły swoją politykę przez metody gospodarcze, np. ograniczenie dostępu do technologii, zatrzymanie dostępu do kredytów i pożyczek, bojkot gospodarczy. Ma to potężne skutki dla gospodarki kraju objętego sankcjami oraz dla przedsiębiorstw i ich międzynarodowych kontrahentów.
Sankcje związane z wojną na Ukrainie obejmują m.in.:
- Ograniczenia importu z Rosji i Białorusi wybranych grup towarów do UE, rosyjskich paliw kopalnych do USA
- Zakaz eksportu do Rosji i Białorusi określonych produktów i usług
- Ograniczenia eksportowe na produkty wytworzone z pomocą amerykańskich zasobów
- Sankcje indywidualne obejmujące wybrane rosyjskie oraz białoruskie podmioty i osoby fizyczne (zamrożenie aktywów tych osób; uniemożliwienie realizacji płatności na rzecz powiązanych z nimi podmiotów; tymczasowy zarząd przymusowy w celu zbycia udziałów, które mogą być wykorzystywane do wspierania rosyjskiej agresji na Ukrainę lub naruszeń praw człowieka w Rosji i na Białorusi)
- Ograniczenia inwestycji w rosyjski sektor energetyczny
- Ograniczenia dla znacznej części sektora bankowego Rosji (zamrożenie środki niektórych banków; zakaz realizacji przelewów do UE przez ich klientów; wykluczenie z systemu SWIFT; ograniczenie kwot dopuszczalnych depozytów w instytucjach finansowych na terenie UE)
- Zakazy nałożone na Banki Centralne Rosji oraz Białorusi, rządy Rosji i Białorusi, Narodowy Fundusz Rosji oraz Fundusz Inwestycji Bezpośrednich dotyczące ich działalności finansowej/bankowej
- Zakaz obrotu akcjami i długiem dla wybranych rosyjskich i białoruskich spółek, a także zakaz udzielania im pożyczek
- Ograniczenia w obrocie walutami,
- Zamknięcie przestrzeni lotniczej, zakazy cumowania statków w portach (UK)
- Zakazy nadawania dla wybranych mediów rosyjskich
- Sankcje geograficzne dotyczące ukraińskich obwodów donieckiego (DNR) oraz ługańskiego (LNR).
Co grozi za naruszenie restrykcji?
- Kara pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 3 lata (sankcje polskie)
- Administracyjna kara pieniężna do 20 mln zł (sankcje polskie i UE)
- Przepadek towarów stanowiących przedmiot przestępstwa
- Kara grzywny lub pozbawienia wolności w związku z naruszeniem reglamentacji
- Pozataryfowej na podstawie przepisów kodeksu karnego skarbowego
- Kary i sankcje przewidziane w danej obcej jurysdykcji
W czym i jak możemy pomóc?
Doradztwo z obszaru sankcji dotyczy wielu praktyk i często jest interdyscyplinarne.
Może obejmować:
- prawo umów handlowych,
- regulacje z obszaru przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu,
- relacje z instytucjami finansowymi,
- strategie procesowe.
Obszary doradztwa
- Dokonanie oceny, czy dany podmiot w strukturze klienta lub dany rodzaj działalności klienta lub produkt klienta podlega sankcjom, w tym z wykorzystaniem specjalistycznych narzędzi uwzględniających kilkadziesiąt list sankcyjnych
- Przeprowadzenie badania zgodności transakcji i kontrahentów klienta z wprowadzonymi restrykcjami, w tym z wykorzystaniem specjalistycznych narzędzi uwzględniających kilkadziesiąt list sankcyjnych
- Identyfikacja możliwości przeciwdziałania negatywnym następstwom wprowadzanych środków ograniczających
- Dokonanie analizy umów pod kątem charakteru wprowadzonych sankcji, w tym możliwości / braku możliwości dalszego wykonywania umowy oraz jej rozwiązania
- Wsparcie w zakresie uzyskania zgody odpowiedniego organu na przeprowadzenie transakcji na zasadzie odstępstwa
- Wprowadzenie zmian w procesach i procedurach wewnętrznych wymaganych na gruncie przepisów z zakresu AML
- Doradztwo na rzecz podmiotów z rynku finansowego, w tym jak sankcje wpływają na działanie systemu bankowego, w zakresie ukształtowania obowiązków AML oraz zgłaszania naruszeń przez sygnalistów
- Doradztwo w obszarze strategii przedprocesowej i procesowej w związku z roszczeniami wynikającymi z zastosowania się do sankcji
- Ocena działań oraz rekomendacja dalszych czynności mających na celu doprowadzenie działalności klienta do zgodności z wprowadzonymi ograniczeniami
- Reprezentacja klienta w przypadku podstawienia zarzutów naruszenia sankcji.
Credentials
Sporządzenie trzech opinii prawnych dotyczących sankcji dla Energomedia (Grupa Orlen).
Sporządzenie dwóch opinii prawnych dotyczących sankcji dla dużego polskiego przedsiębiorstwa energetyki przemysłowej zajmującego się produkcją, dystrybucją i sprzedażą mediów energetycznych.
Doradztwo dla polskiej spółki zajmującej się importem, eksportem, reeksportem, pośrednictwem i dystrybucją w obrocie krajowym i zagranicznym surowców i półproduktów dla przemysłu gumowego, w tym obejmujące ocenę wpływu ograniczeń na działalność klienta oraz realizację obowiązujących umów (wraz z rekomendacjami co do dalszych działań), screening sankcyjny kluczowych kontrahentów i ich produktów (raport oraz rekomendacje co do dalszych działań).
Doradztwo dla europejskiego lidera w zakresie produkcji mebli tapicerowanych, obejmujące ocenę zgodności transakcji z wybranymi kontrahentami z przepisami sankcyjnymi, w tym screening sankcyjny kluczowych kontrahentów i ich produktów (raport oraz rekomendacje co do dalszych działań).
Doradztwo dla jednego z wiodących producentów z branży chemicznej w Polsce obejmujące ocenę zgodności transakcji z kontrahentami z przepisami sankcyjnymi, w tym screening sankcyjny kluczowych kontrahentów i ich produktów (raport oraz rekomendacje dalszych działań).
Doradztwo dla krajowego producenta profili aluminiowych obejmujące analizę prawną sankcji nałożonych przez Office of Foreign Assets Control (dział amerykańskiej administracji odpowiedzialny za sankcje) na rosyjskiego kontrahenta w 2018 r., w tym ocenę zakresu zastosowania ograniczeń i ich praktycznego wymiaru dla działalności klienta, wskazanie ryzyk oraz rekomendowanych działań. Ponadto, doradztwo obejmowało praktyczne aspekty stosowania wyłączeń danych transakcji spod sankcji, w tym modelowanie umów handlowych oraz wdrożenie rozwiązań i komunikacji z odpowiednimi bankami, a także monitoring statusu odpowiednich sankcji, prowadzony przez 2 lata.
Doradztwo dla klientów hiszpańskiego operatora ubezpieczeń kredytów (lidera w zakresie ubezpieczeń kredytów krajowych i eksportowych) w zakresie prawnego zbadania zgodności transakcji oraz umów zawartych pomiędzy kontrahentami klientów z wprowadzonymi restrykcjami.
Doradztwo dla Polskiej Izby Ubezpieczeń w zakresie interpretacji przepisów dotyczących stosowania sankcji na rynku ubezpieczeniowym.
Doradztwo dla Związku Banków Polskich w obszarze AML oraz transgranicznej weryfikacji beneficjentów rzeczywistych z uwzględnieniem list sankcyjnych przez podmioty z rynku finansowego.
Przeprowadzanie warsztatów i sesji Q&A dla zakładów ubezpieczeń dotyczących praktycznych aspektów stosowania sankcji.
Doradztwo dla podmiotów z rynku finansowego w obszarze wymogów regulacyjnych, w tym AML i sankcji, w różnych kanałach dystrybucyjnych produktów finansowych.
