Fundacja rodzinna

Polska a zagraniczna fundacja rodzinna

Fundacja rodzinna wprowadzona do polskiego prawa mimo, że przewiduje dużo dobrych regulacji może nie odpowiadać wszystkim przedsiębiorcom.  W takich przypadkach warto rozważyć przeprowadzenie sukcesji przy użyciu zagranicznej fundacji rodzinnej.  Dotychczas eksperci SSW zakładali fundacje rodzinne w Liechtensteinie, Austrii, Singapurze czy na Malcie.  

Jak działa polska fundacja rodzinna?

• Koncepcja polskiej fundacji oparta jest na założeniu, że biznes i rodzina są formalnie od siebie odseparowane;
• Majątek rodzinny staje się własnością fundacji, która zarządza nim w interesie beneficjentów. Fundacja tym samym chroni ten majątek przed ewentualnymi negatywnymi skutkami procesów sukcesyjnych, na przykład w sytuacji, gdy nie wszyscy członkowie rodziny będą zainteresowani dalszym prowadzeniem działalności;
• Fundacja tworzona jest na bazie majątku należącego do fundatora (fundatorów), w tym udziałów lub akcji;
• Wartość tego majątku nie może być niższa niż 100 000 PLN;
• Fundator ma dużą swobodę w określaniu zasad zarządzania fundacją, jej funkcjonowania i celu, dla którego została powołana.

Zadania fundacji rodzinnej

• Gromadzenie i zarządzanie majątkiem przekazanym przez fundatora i inne osoby;
• Zapewnianie środków dla beneficjentów (na przykład członków rodziny fundatora lub samego fundatora);
• Co istotne, przekazywanie środków przez fundację rodzinną na rzecz beneficjentów może się odbyć z zastrzeżeniem warunku (np. ukończenie studiów) lub terminu (np. po ukończeniu przez beneficjentów określonego wieku).

Korzyści płynące z fundacji

• Możliwość prowadzenia określonej działalności gospodarczej;
• Zwolnienie z opodatkowania podatkiem dochodowym w momencie osiągnięcia dochodu przez fundację;
• Opodatkowanie CIT według stawki 15% dopiero w momencie dystrybucji dochodów lub w przypadku likwidacji fundacji;
• Zwolnienie z PIT oraz podatku od spadków i darowizn w przypadku dystrybucji do fundatora i jego najbliższej rodziny (tzw. grupy zerowej).

Jak założyć polską fundację rodzinną?

• Złożenie przez fundatora oświadczenia o ustanowieniu fundacji przed notariuszem albo w testamencie;
• Sporządzenie statutu określającego zasady działania fundacji;
• Przekazanie majątku na fundusz założycielski fundacji;
• Ustanowienie organów fundacji;
• Wpisanie fundacji do prowadzonego przez sąd rejestru fundacji rodzinnych.

Kto może zostać fundatorem, a kto beneficjentem?

• Fundatorem może zostać każdy (osoba fizyczna), kto posiada pełną zdolność do czynności prawnych. Fundatorów może być kilkoro; chyba, że fundacja tworzona jest w testamencie, wtedy naturalnie fundator może być tylko jeden.
• Beneficjentem może zostać każdy (osoba fizyczna) niezależnie od wieku czy posiadania zdolności do czynności prawnej, a także organizacja pozarządowa prowadząca działalność pożytku publicznego.
• Z dochodów i majątku fundacji rodzinnej można finansować np. koszty utrzymania, kształcenia lub leczenia beneficjentów albo wydatki na cele statutowe organizacji pozarządowej prowadzącej działalność pożytku publicznego.

Polska fundacja rodzinna może prowadzić działalność gospodarczą w następującym zakresie

• Zbywanie składników swojego majątku – o ile nie zostały nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia;
• Najem, dzierżawa lub udostępnianie swojego majątku na innej podstawie;
• Przystępowanie i uczestnictwo w spółkach handlowych, funduszach inwestycyjnych i spółdzielniach;
• Nabywanie i zbywanie papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;
• Udzielanie pożyczek beneficjentom fundacji i innym osobom oraz organizacjom powiązanym z fundacją;
• Obrót zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji w celu dokonywania płatności związanych z jej działalnością;
• Prowadzenie przedsiębiorstwa w ramach gospodarstwa rolnego.

Korzyści podatkowe

• Założenie fundacji oraz przekazanie jej majątku jest wolne od opodatkowania.
• W zakresie prowadzonej działalności gospodarczej fundacja korzysta ze zwolnienia podmiotowego z CIT. Oznacza to, że fundacja nie zapłaci podatku dochodowego np. od otrzymanych dywidend i innych zysków kapitałowych otrzymywanych od spółek, których będzie udziałowcem, czy też ze zbycia udziałów (akcji) bądź ich umorzenia. Wyjątkiem w tym zakresie jest prowadzenie działalności gospodarczej poza dopuszczalnym zakresem – dochody z takiej działalności będą podlegać opodatkowaniu 25% CIT.
• Opodatkowanie CIT wystąpi, co do zasady, dopiero na etapie wypłaty świadczeń na rzecz beneficjentów (ewentualnie przy rozwiązaniu fundacji). W takim przypadku fundacja będzie zobowiązana zapłacić 15% CIT.
• Beneficjenci należący do najbliższej rodziny fundatora (tzw. grupa zerowa) oraz sam fundator korzystają ze zwolnienia podatkowego w PIT z tytułu świadczeń otrzymanych od fundacji rodzinnej. Inne osoby będące beneficjentami zobowiązane będą do zapłaty 15% PIT.
• Warto przy tym pamiętać, że uzyskanie statusu fundatora lub beneficjenta polskiej fundacji rodzinnej wyklucza skorzystanie z tzw. estońskiego CIT przez spółkę, w której te osoby są udziałowcami.
• Odpowiednio również objęcie udziałów lub akcji w spółce przez samą fundację będzie skutkować dla tej spółki utratą możliwości opodatkowania estońskim CIT.