Reorganizacje biznesu po Polskim Ładzie 

Pisaliśmy już na Taxpresso o przepisach Polskiego Ładu, które wprowadziły ograniczenia neutralności podatkowej dla reorganizacji biznesu (wymiany udziałów, połączeń i podziałów spółek) i postawiliśmy wtedy tezę, że mogą być one niezgodne z prawem Unii Europejskiej (link do artykułu tutaj).

W międzyczasie doczekaliśmy się pierwszego, korzystnego dla podatników wyroku wojewódzkiego sądu administracyjnego w sprawie wymiana udziałów realizowanej po 1 stycznia 2022 r. (tj. po wejściu w życie Polskiego Ładu) przez kilku wspólników, w tym wspólników mniejszościowych (link do artykułu tutaj).

Powyższy wyrok nie rozstrzygnął jednak merytorycznie kwestii zgodności z prawem unijnym wyłączenia przez Polski Ład neutralności podatkowej dla kolejnej reorganizacji biznesu. Przypomnijmy, że przed Polskim Ładem następujące po sobie wymiany udziałów, połączenia i podziały spółek były, pod pewnymi warunkami, neutralne podatkowo. Tymczasem, od 1 stycznia 2022 r. przepisy Polskiego Ładu wyłączyły neutralność podatkową wymiany udziałów oraz połączeń i podziałów spółek dla podmiotów, które brały wcześniej udział w tego typu reorganizacjach.

Powyższa kwestia zawisła ostatnio przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Gliwicach oraz Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Olsztynie, w wyniku skarg złożonych przez podatników na interpretacje indywidualne wydane przez Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał w zaskarżonych interpretacjach indywidualnych, że skoro przepisy Polskiego Ładu wyłączają neutralność podatkową dla wymiany udziałów, połączenia lub podziału spółek, realizowanych przez podmioty, które wcześniej brały udział w tego typu reorganizacjach, to nie ma od tego ograniczenia wyjątków. Zatem podmioty biorące udział w kolejnej wymianie udziałów, połączeniu lub podziale spółek powinny być z tego tytułu opodatkowane.

Jednak czynności reorganizacyjne, będące przedmiotem wniosków o wydanie interpretacji indywidualnej, miały charakter transgraniczny (uczestniczyły w nich również podmioty z innego niż Polska państwa członkowskiego UE). Toteż oba sądy uznały, że Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej powinien dokonać ponownej interpretacji nowych przepisów podatkowych, tym razem z uwzględnieniem regulacji unijnych. Musi on zbadać, czy prawo unijne nie stoi na przeszkodzie takiemu ograniczeniu neutralności podatkowej dla kolejnych czynności reorganizacyjnych.

W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie: „Pominięcie przez organ interpretacyjny (…) kwestii (…) zgodności (…) regulacji krajowej z prawem unijnym było o tyle istotne, że wprowadzony od 1 stycznia 2022 r. przepis (w nowym brzmieniu) w istotny sposób ogranicza przedsiębiorców w restrukturyzacji prowadzonej przez nich działalności, wkraczając tym samym w sferę wolności prowadzenia działalności gospodarczej. Ponadto restrukturyzacja jest neutralnym elementem prowadzenia tej działalności, umożliwiającym zarządzanie tą działalnością w sposób optymalny i efektywny. Przyjęte rozwiązanie ogranicza również w oczywisty sposób wykorzystanie tego elementu prowadzenia działalności gospodarczej z uwagi na konieczność jej opodatkowania (w przypadku drugiej i kolejnej restrukturyzacji).” Czekamy zatem z niecierpliwością, jak Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej podejdzie do tej kwestii.

Abstrahując jednak od kwestii zgodności tych przepisów Polskiego Ładu z prawem Unii Europejskiej, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zwrócił również uwagę na inną istotną kwestię. Mianowicie przepisy Polskiego Ładu nie zawierały w tym zakresie szczegółowych przepisów dotyczących zakresu czasowego obowiązywania nowego ograniczenia dla czynności reorganizacyjnych. Zatem, w ocenie sądu, skoro nowe ograniczenia weszły w życie dopiero od 1 stycznia 2022 r., to wymiany udziałów, połączenia i podziały spółek dokonane przed tą datą nie powinny mieć wpływu na zasady opodatkowania wymiany udziałów, połączeń i podziałów spółek realizowanych po tej dacie.

Powyższe oznacza, że wymiana udziałów, połączenie lub podział spółek dokonane do 31 grudnia 2021 r. nie powinny negatywnie wpływać na neutralność podatkową kolejnych takich czynności realizowanych już po 1 stycznia 2022 r.

Orzeczenia:

• wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 28 kwietnia 2023 r. o sygn. akt I SA/Gl 14/23 (wyrok nieprawomocny);
• wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 28 czerwca 2023 r. o sygn. akt I SA/Ol 118/23 (wyrok nieprawomocny).