Rynkowość transakcji a utrata statusu podatnika CIT przez PGK
PGK utraci status podatnika CIT w przypadku zawarcia transakcji na warunkach nierynkowych z podmiotem powiązanym spoza PGK – tak orzekł NSA w wyroku z dnia 12 lipca 2023 r. o sygn. II FSK 128/21.
Wnioskodawcy, występując z wnioskiem o interpretację indywidualną wskazali, że w trakcie istnienia Podatkowej Grupy Kapitałowej (dalej: PGK), spółki mogą dokonywać transakcji kontrolowanych – w rozumieniu przepisów o cenach transferowych – z podmiotami powiązanymi spoza PGK. Tym samym wskazując, że pomimo zachowania należytej staranności, nie mogą wykluczyć incydentalnych przypadków, w których warunki zawieranej transakcji nie będą rynkowe. Zrodziły się zatem wątpliwości, czy w takim wypadku dojdzie do utraty przez PGK statusu podatnika CIT. Wnioskodawcy stwierdzili, że dokonując odpowiednich korekt oraz uiszczając ewentualną zaległość podatkową wraz z odsetkami, nie dojdzie do utraty statusu PGK jako podatnika wedle art. 1a ust. 2 pkt 3 lit. b ustawy o CIT.
Dyrektor KIS nie zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawców, wskazując, że spełnienie chociażby jednego z warunków określonych w ww. przepisie, skutkuje ustaniem bytu prawnego PGK z mocy samego prawa. Skoro w wyniku zawarcia konkretnej transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi, dojdzie chociażby do samego ustalenia warunków nierynkowych, PGK utraci status podatnika CIT z dniem poprzedzającym dzień ustalenia tych warunków. Organ podkreślił, że dokonanie korekty warunków transakcji nie spowoduje zmian ze skutkiem wstecznym na gruncie prawa podatkowego.
WSA uchylił zaskarżoną decyzję, nie zgadzając się ze stanowiskiem organu, wskazując przede wszystkim na fakt, że warunki transakcji mogą ulegać zmianom w czasie, tym samym wpływając na rezultat finansowy związany z wykonywaniem transakcji. W ocenie sądu, z punktu widzenia art. 1a ust. 2 pkt 3 lit. b ustawy o CIT, dokonana (doprowadzona do końca) transakcja kontrolowana powinna uwzględnić wszystkie ewentualne dalsze zmiany warunków. Zgodnie z argumentacją WSA, dokonywanie zmian warunków transakcji powoduje, że nie dochodzi do naruszenia warunków wskazanych w ww. przepisie, tym samym, nie następuje skutek wynikający z art. 1a ust. 10 ustawy o CIT, czyli PGK nie traci statusu podatnika CIT.
NSA nie zgodził się ze stanowiskiem sądu I instancji, uchylając zaskarżony wyrok i przekazując sprawę do ponownego rozpoznania. Przede wszystkim, NSA uwzględnił zarzut organu podatkowego dot. dokonania przez sąd I instancji błędnej wykładni przepisów z art. 1a ust. 2 pkt 3 lit. b w zw. z art. 1a ust. 10 w zw. z art. 11a ust. 1 pkt 6 oraz art. 11c ust 1 i 2 ustawy o CIT. Organ podatkowy wskazał, że powyższe przepisy należy interpretować w sposób taki, że dokonana (doprowadzona do końca) transakcja kontrolowana, nie powinna obejmować późniejszych zmian warunków danej transakcji kontrolowanej. Co za tym idzie, w przypadku dokonania zmian warunków transakcji, dojdzie do naruszenia warunków z ww. przepisu, co skutkować ma utratą przez PGK statusu podatnika podatku dochodowego.
Mając powyższe na względzie niezmiernie ważne jest, aby transakcje z podmiotami powiązanymi spoza PGK już na moment ich zawierania miały charakter rynkowy. Pozwoli to wyeliminować ryzyko utraty statusu podatnika CIT przez PGK.
