NSA: Pożyczka za granicę jednak z PCC – istotne orzeczenie w sprawie bezgotówkowej pożyczki

W niedawno wydanym wyroku Naczelny Sąd Administracyjny mierzył się z zagadnieniem czy umowę pożyczki pieniądza bezgotówkowego należy traktować jako pożyczkę rzeczy czy prawa majątkowego. Mowa o wyroku z dnia 12 marca 2025, sygn. III FSK 1670/23.

Czego dotyczyła sprawa

Sprawa dotyczyła opodatkowania PCC umowy pożyczki pieniędzy zawartej między spółką niemiecką (pożyczkobiorca) a spółką polską (pożyczkodawca).

Środki pieniężne zostały przelane z rachunku bankowego w Polsce na konto pożyczkobiorcy w Niemczech. Niemiecka spółka argumentowała, że pożyczka — jako że nie została przekazana w gotówce — nie stanowi rzeczy znajdującej się na terytorium Polski, lecz o prawie majątkowym wykonywanym za granicą. W ocenie pożyczkobiorcy, przy takim stanie rzeczy nie zachodzą przesłanki do objęcia transakcji PCC, zgodnie z art. 1 ust. 4 pkt 1 i 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jak orzekły organy, WSA i NSA

Stanowiska tego nie podzielił jednak dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Wskazał, że przedmiotem pożyczki były pieniądze – rzeczy ruchome – znajdujące się na terytorium Polski w chwili dokonania ich przekazania. Ponieważ pieniądze w formie bezgotówkowej również są uznawane za rzeczy ruchome, a to oznacza, że pożyczka taka podlega PCC.

Również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach (sygn. akt I SA/Gl 1698/22) nie zgodził się z argumentacją niemieckiej spółki. Podkreślił, że sposób przekazania pieniędzy – niezależnie czy gotówką, przelewem bankowym, czy elektronicznie – nie zmienia ich istoty. Nie można więc przyjąć, że pieniądze przekazywane przelewem tracą swój status jako rzeczy i automatycznie stają się prawem majątkowym – wskazał WSA.

Stanowisko to potwierdził także Naczelny Sąd Administracyjny. W uzasadnieniu zaznaczając, że udzielenie pożyczki pieniężnej nie musi odbywać się przez fizyczne przekazanie banknotów. Może do tego dojść również poprzez przelew czy inną formę transferu środków. Jednak sposób przekazania nie ma wpływu na opodatkowanie PCC.

Co to oznacza dla podatników

Orzeczenie to skłania do ponownego przeanalizowania kwestii pożyczek udzielanych przez polskie spółki na rzecz zagranicznych pożyczkobiorców, w tym także tych realizowanych w ramach jednej grupy kapitałowej. Dotychczas powszechne było podejście – zarówno w interpretacjach podatkowych, jak i orzecznictwie sądów – zgodnie z którym pożyczka była traktowana jako prawo majątkowe. A zatem należało ocenić gdzie to prawo majątkowe będzie wykonywane, i jeśli konkluzja prowadziła do wniosku, że za granicą, to PCC podlegały tylko takie umowy pożyczki, które były zawierane w Polsce oraz pożyczkobiorca miał miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce.