Nowelizacja ustawy o rachunkowości

Dnia 16 kwietnia 2024 r., Prezydent podpisał nowelizację ustawy o rachunkowości, która ma na celu implementację unijnej dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2101 z 24 listopada 2021 r. Dyrektywa zobowiązuje duże, wielonarodowe przedsiębiorstwa działające na terytorium Unii Europejskiej do ujawniania informacji dotyczących m.in. zapłaconego podatku dochodowego.

Wedle nowych przepisów, sprawozdanie o podatku dochodowym za rok obrotowy sporządza, publikuje oraz udostępnia:

• jednostka dominująca najwyższego szczebla, jeżeli przychody ujęte w rocznym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym tej jednostki przekraczają dla każdego z 2 ostatnich lat obrotowych kwotę 3 500 000 000 zł;
• jednostka samodzielna, jeżeli przychody ujęte w rocznym sprawozdaniu finansowym tej jednostki przekraczają dla każdego z 2 ostatnich lat obrotowych kwotę 3 500 000 000 zł.

Należy przy tym podkreślić, że powyższy obowiązek będzie dotyczył wyłącznie jednostek dominujących najwyższego szczebla oraz jednostek samodzielnych, będących spółkami kapitałowymi, spółkami kapitałowo-akcyjnymi, bądź spółkami jawnymi lub komandytowymi, których wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej.

W przypadku gdy jednostka dominująca najwyższego szczebla albo jednostka samodzielna nie przekaże sprawozdania o podatku dochodowym, jednostka zależna albo oddział będą zobligowane do sporządzenia, opublikowania oraz udostepnienia:

• sprawozdania o podatku dochodowym zawierającego informacje, które posiadają;
• oświadczenia stwierdzającego, że odpowiednio jednostka dominująca najwyższego szczebla albo jednostka samodzielna nie udostępniła sprawozdania o podatku dochodowym lub informacji niezbędnych do jego sporządzenia.

Sprawozdania oraz oświadczenia będą składane przez kierowników jednostek zależnych albo oddziałów, w terminie 12 miesięcy od dnia bilansowego, we właściwym rejestrze sądowym oraz zamieszczane na stronach internetowych tych jednostek albo oddziałów przez okres co najmniej 5 lat.

Informacje zawarte w sprawozdaniu o podatku dochodowym przedstawia się w odniesieniu do każdej jurysdykcji podatkowej, w której działalność grupy kapitałowej albo jednostki samodzielnej może podlegać podatkowi dochodowemu, na podstawie siedziby, stałego miejsca prowadzenia działalności lub stałej działalności gospodarczej.

Wszelkie dane zawarte w sprawozdaniu będą przedstawiane odrębnie dla każdego państwa należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz tzw. rajów podatkowych, w których dane przedsiębiorstwo prowadzi działalność.

Należy podkreślić, że zgodnie z ustawą, z powyższych kwestii wyłączone są podmioty mające siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności wyłącznie na terytorium Polski.

Założeniem ustawy jest zwiększenie transparentności podatkowej w Polsce oraz w Unii Europejskiej, w związku z publicznym udostępnianiem informacji dotyczących zapłaconych podatków w miejscu, w którym firmy rzeczywiście wygenerowały zysk. Zmiany mają na celu zwiększenie skuteczności w walce z nadużyciami, które polegają m.in. na transferze zysków do innych krajów.

Nowe przepisy będą miały zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdania o podatku dochodowym za rok obrotowy rozpoczynający się po dniu 21 czerwca 2024 r.