Korekta cen transferowych a VAT – opinia Rzecznika Generalnego TSUE (sprawa Arcomet)

3 kwietnia 2025 r. wydana została opinia Rzecznika Generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawie C-726/23 (Arcomet), która dotyczyła postrzegania korekt cen transferowych na gruncie VAT.

Stan faktyczny sprawy Arcomet – korekta cen transferowych a VAT

SC Arcomet Towercranes SRL (Arcomet Rumunia) jest częścią grupy Arcomet – niezależnej globalnej grupy działającej w sektorze wynajmu żurawi. Spółka Arcomet Rumunia kupuje lub wynajmuje żurawie, które następnie odsprzedaje lub wynajmuje swoim klientom, zaś Arcomet Service NV Belgia (Arcomet Belgia) poszukuje dostawców dla swoich spółek zależnych, w tym spółki Arcomet Rumunia i negocjuje z nimi warunki umowne.

Strony podpisały umowę, zgodnie z którą spółce Arcomet Rumunia będzie zapewniona marża operacyjna mieszcząca się w wyznaczonym przedziale, a wszelkie różnice od ustalonego przez strony poziomu marży będą corocznie rozliczane na podstawie odpowiedniej faktury wyrównawczej. W przypadku nadwyżki zysku powyżej określonego poziomu, fakturę wyrównawczą wystawiać będzie spółka Arcomet Belgia, natomiast w przypadku nadwyżki straty fakturę wystawi Arcomet Rumunia.

W latach 2011-2013, spółka Arcomet Rumunia otrzymała od spółki Arcomet Belgia trzy faktury bez VAT, odnoszące się do świadczonych usług. Faktury związane były z korektami cen transferowych.

Spółkę Arcomet Rumunia poddano kontroli podatkowej, odnosząc się do ww. faktur, w wyniku której zobowiązano ją do zapłaty dodatkowego VAT (wraz z odsetkami i karami), w związku z odliczeniami. Rumuńskie organy podatkowe stwierdziły, że spółka Arcomet Rumunia nie ma prawa do odliczenia VAT z ww. faktur, z uwagi na brak wystarczających dowodów potwierdzających, że nabyte usługi zostały wykorzystane do realizacji opodatkowanych transakcji.

Pytania prejudycjalne do TSUE – co z odliczeniem VAT?

Sąd apelacyjny w Bukareszcie (Rumunia) zwrócił się do TSUE z pytaniami prejudycjalnymi:

• „Czy art. 2 ust. 1 lit. c) dyrektywy [VAT] należy interpretować w ten sposób, że kwota zafakturowana przez spółkę (spółkę główną) na rzecz spółki powiązanej (spółki operacyjnej), równa kwocie niezbędnej do dostosowania zysku spółki operacyjnej do prowadzonej działalności i ponoszonego ryzyka zgodnie z przewidzianą w wytycznych OECD […] metodą marży, stanowi zapłatę za usługę, która w związku z tym jest objęta zakresem stosowania VAT?”
• „W przypadku udzielenia odpowiedzi twierdzącej na pytanie pierwsze, w odniesieniu do wykładni art. 168 i 178 dyrektywy [VAT], czy organy podatkowe mają prawo żądać, oprócz faktury, przedstawienia dokumentów [np. sprawozdań z działalności, postępu (prac) itp.], które uzasadniają wykorzystanie nabytych usług na potrzeby podlegających opodatkowaniu transakcji podatnika, czy też taka analiza prawa do odliczenia VAT musi opierać się wyłącznie na bezpośrednim związku między nabyciem a dostawami/świadczeniem usług lub [między nabyciem a] całą działalnością gospodarczą podatnika?”

Stanowisko Rzecznika Generalnego TSUE

W przypadku pytania pierwszego, Rzecznik Generalny TSUE stwierdził, że wynagrodzenie za szczegółowo określone w umowie usługi wewnątrzgrupowe, świadczone przez spółkę dominującą (Arcomet Belgia) na rzecz spółki zależnej (Arcomet Rumunia), które jest obliczane w oparciu o metodę marży transakcyjnej netto, zalecaną w wytycznych OECD, należy uznać za świadczenie wzajemne w ramach odpłatnego świadczenia usług. Wynagrodzenie to powinno podlegać opodatkowaniu VAT.

Rzecznik Generalny TSUE powołał się również na stanowisko Komitetu ds. VAT, który wskazał, że „istnieje napięcie między ustanowionymi na potrzeby podatków bezpośrednich przepisami dotyczącymi cen transferowych, które – zgodnie z zasadą ceny rynkowej – mają na celu uzyskanie wyceny transakcji na warunkach rynkowych (to znaczy wartości wolnorynkowej), a przepisami w dziedzinie VAT, które zasadniczo oparte są na istnieniu odpłatnego świadczenia, w przypadku którego świadczenie wzajemne postrzega się jako wartość obiektywną (to znaczy cenę faktycznie zapłaconą)”.

Rzecznik Generalny TSUE podkreślił, że opodatkowanie VAT jest związane z realiami gospodarczymi i handlowymi sytuacji, co wymaga indywidualnej dla każdego przypadku analizy spełnienia przesłanek stosowania dyrektywy VAT. Według Rzecznika należy zatem zbadać, czy spełnione są odpowiednie przesłanki dyrektywy, tj. czy miało miejsce odpłatne świadczenie usług na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika.

Ponadto kluczowym elementem stanowiska Rzecznika Generalnego TSUE jest stwierdzenie, że każda sprawa związana z korektą cen transferowych wymaga indywidualnej analizy.

Wymogi dokumentacyjne a odliczenie VAT

W odniesieniu do pytania drugiego, odnoszącego się do wymogów dokumentacyjnych dla odliczenia VAT, Rzecznik Generalny wskazał, że przepisy dyrektywy VAT nie stoją na przeszkodzie, by organ podatkowy wymagał od podatnika domagającego się odliczenia VAT dokumentów innych niż faktura, w celu wykazania wykorzystywania nabytych usług na potrzeby opodatkowanych transakcji. Rzecznik Generalny wskazał również na pewne warunki istotne do spełnienia. Po pierwsze, organ podatkowy powinien zażądać dokumentów z poszanowaniem zasady proporcjonalności. Po drugie, dokumenty mogą stanowić dowód istnienia danych usług i ich wykorzystywania na potrzeby opodatkowanych transakcji podatnika. Zweryfikowanie należy do sądu krajowego.

Podsumowanie. Wpływ opinii TSUE na praktykę cen transferowych w UE

Przede wszystkim, opinia Rzecznika Generalnego nie jest wiążąca dla TSUE. Oznacza, to że w przedmiotowej sprawie, należy poczekać na ostateczny wyrok TSUE. Niemniej jednak, taka opinia może stanowić wskazówkę interpretacyjną i zostać uwzględniona przy formułowaniu wyroku. Jeżeli tak się stanie, może mieć to wpływ na aktualną praktykę w UE dotyczącą wpływu korekt cen transferowych na VAT, zgodnie z którą korekty cen transferowych nie wpływały na rozliczenia w zakresie tego podatku.

Opinia rzecznika generalnego Richarda de la Toura przedstawiona w dniu 3 kwietnia 2025 r., w sprawie C726/23: EUR-Lex – 62023CC0726 – EN – EUR-Lex.

Zobacz również:

Taxpresso – Dokumentacja cen transferowych a brak dochodów z działalności strefowej

Taxpresso – Metoda podziału zysku a korekta cen transferowych

Taxpresso – Podatnicy mogą odliczyć VAT także, gdy nie otrzymali faktury od nieuczciwego kontrahenta