Ceny transferowe: co trzeba wiedzieć o progach dokumentacyjnych i transakcjach jednorodnych?
Ceny transferowe stanowią jedno z kluczowych zagadnień zarówno w krajowym, jak i międzynarodowym prawie podatkowym. W dobie globalizacji gospodarki oraz wzrastającej liczby transakcji realizowanych pomiędzy podmiotami powiązanymi, organy podatkowe – zarówno w Polsce, jak i na świecie – przykładają coraz większą wagę do kwestii rynkowości tych transakcji oraz ich odpowiedniego udokumentowania.
Obowiązki dokumentacyjne w zakresie cen transferowych mają m.in. na celu zapewnienie, że podatnicy odpowiednio rozpoznają i stosują zasadę ceny rynkowej przy ustalaniu warunków transakcji wewnątrzgrupowych. Kluczowym elementem tych obowiązków są progi dokumentacyjne, które są jednym z czynników determinujących obowiązek dokumentacyjny. Pojęcie jednorodności transakcji, również ma istotne znaczenie, głównie z uwagi na to, że ma wpływ na sposób identyfikacji transakcji i jej grupowanie. W niniejszym artykule omówione zostaną kwestie dotyczące progów dokumentacyjnych oraz praktyczne znaczenie definicji transakcji jednorodnych w kontekście obowiązków sprawozdawczych.
Ceny transferowe limity 2025
Aby ustalić, czy podmiot ma obowiązek przygotowania lokalnej dokumentacji cen transferowych, należy najpierw sprawdzić, czy dana transakcja lub inne zdarzenie między podmiotami powiązanymi, przekracza określone w przepisach progi dokumentacyjne (progi wartości).
1) 10 000 000 zł – w przypadku transakcji towarowej;
2) 10 000 000 zł – w przypadku transakcji finansowej;
3) 2 000 000 zł – w przypadku transakcji usługowej;
4) 2 000 000 zł – w przypadku innej transakcji niż określona w pkt 1-3.
Przekroczenie odpowiedniego dla danej transakcji kontrolowanej progu, oznacza, że, co do zasady, podmioty ze sobą powiązane muszą sporządzić dokumentację cen transferowych. Taka dokumentacja będzie miała na celu potwierdzenie, że ceny ustalone pomiędzy podmiotami powiązanymi są rynkowe, czyli takie jakie ustaliłyby ze sobą niezależne podmioty.
Jakie transakcje podlegają obowiązkowi dokumentacyjnemu?
W praktyce gospodarczej występuje wiele rodzajów transakcji zawieranych pomiędzy podmiotami powiązanymi, które mogą podlegać obowiązkowi dokumentacyjnemu. Dla lepszego zrozumienia zakresu tych obowiązków warto przyjrzeć się przykładowym kategoriom transakcji realizowanych pomiędzy podmiotami powiązanymi:
- transakcje towarowe – sprzedaż wyrobów gotowych/półproduktów, sprzedaż/zakup surowców;
- transakcje finansowe – udzielanie pożyczek;
- transakcje usługowe – świadczenie usług programistycznych, marketingowych, doradczych;
- transakcje pozostałe – podwyższenie kapitału zakładowego.
Należy jednak pamiętać, że transakcje zawierane pomiędzy podmiotami powiązanymi muszą być zawierane na warunkach rynkowych, nawet jak nie przekraczają powyższych progów dokumentacyjnych!
Transakcje z podmiotami z rajów podatkowych – inne progi dokumentacyjne
Polskie przepisy podatkowe (ustawa o CIT), zwracają szczególną uwagę na transakcje zawierane z podmiotami powiązanymi, które mają siedzibę w tzw. rajach podatkowych – czyli w krajach, które oferują korzystne warunki podatkowe oraz ograniczają wymianę informacji z zagranicznymi władzami podatkowymi. Celem tych regulacji jest zwiększenie przejrzystości transakcji dokonywanych z podmiotami z rajów podatkowych oraz lepszą kontrolę organów podatkowych. Należy również podkreślić, że transakcje z podmiotami niepowiązanymi, mającymi siedzibę w rajach podatkowych, również podlegają dokumentacji.
W przypadku tego rodzaju transakcji, obowiązują odrębne – niższe – progi dokumentacyjne. Oznacza to, że obowiązek przygotowania dokumentacji cen transferowych rozpoczyna się od niższych wartości transakcji niż zazwyczaj. Zgodnie z przepisami, próg dokumentacyjny dla transakcji zawieranych z krajem z tzw. raju podatkowego wynosi:
1) 2 500 000 zł – w przypadku transakcji finansowej;
2) 500 000 zł – w przypadku transakcji innej niż transakcja finansowa.
W polskim systemie prawnym kraje uznawane za tzw. raje podatkowe zostały określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2024 r. w sprawie wykazu krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2024 r. w sprawie wykazu krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych). Zgodnie z tym aktem prawnym za raje podatkowe uznaje się m.in. Hongkong, Monako, Panamę czy Seszele.
Ceny transferowe a transakcje jednorodne
Pojęcie transakcji jednorodnej odgrywa istotną rolę w kontekście obowiązków dokumentacyjnych w cenach transferowych. Prawidłowe rozpoznanie czy dana transakcja ma charakter jednorodny wpływa na sposób grupowania i kwalifikacji operacji gospodarczych, co ma bezpośrednie znaczenie dla weryfikacji przekroczenia progów dokumentacyjnych oraz sporządzania dokumentacji.
Chcąc sprawdzić, czy dana transakcja kontrolowana jest jednorodna, należy uwzględnić poniższe kwestie:
- jednolitość transakcji kontrolowanej w ujęciu ekonomicznym,
- kryteria porównywalności,
- metody weryfikacji cen transferowych,
- inne istotne okoliczności transakcji kontrolowanej.
Innymi słowy, transakcja jednorodna oznacza podobieństwo jej przedmiotu oraz innych głównych cech, istotnych dla procesu ustalania i analizy cen transferowych.
W kontekście progów dokumentacyjnych oraz jednorodności transakcji, należy również pamiętać o dwóch poniższych kwestiach.
- Po pierwsze progi dokumentacyjne ustala się osobno dla każdej transakcji jednorodnej, niezależnie od tego, czy jest to transakcja dotycząca towarów, usług, finansów czy innych aspektów.
- Po drugie, progi dokumentacyjne rozpatruje się odrębnie po stronie kosztów (wydatków) oraz przychodów (wpływów).
Wartość transakcji kontrolowanej o charakterze jednorodnym jest ustalana bez względu na liczbę dokumentów księgowych, dokonanych lub otrzymanych płatności oraz podmiotów powiązanych, z którymi zawierana jest transakcja kontrolowana. Oznacza to, że określając wartość transakcji należy wziąć pod uwagę wszystkie dokumenty księgowe (np. faktury) dotyczące danej transakcji o charakterze jednorodnym.
Podsumowanie – Progi dokumentacyjne i jednorodność transakcji w cenach transferowych
Podsumowując, prawidłowe określenie progów dokumentacyjnych oraz zrozumienie pojęcia jednorodności transakcji są kluczowe dla właściwego wypełniania obowiązków związanych z cenami transferowymi. Uwzględnienie łącznej wartości transakcji jednorodnych pozwala na rzetelną ocenę konieczności sporządzenia dokumentacji, co przekłada się na minimalizację ryzyka podatkowego i zwiększenie transparentności rozliczeń między podmiotami powiązanymi. Świadomość tych zagadnień jest niezbędna zarówno dla podatników, jak i organów podatkowych, by skutecznie realizować zasady rynkowości oraz przeciwdziałać praktykom mogącym prowadzić do nieprawidłowości podatkowych.
O innych podstawowych zagadnieniach związanych z cenami transferowymi będzie można przeczytać w kolejnych wpisach.
W celu optymalizacji zarządzania oraz zapewniania pełnej zgodności dokumentacji cen transferowych z przepisami, warto skonsultować się z naszymi ekspertami – Aleksandrą i Markiem.
Zobacz również:
Rozpoznanie dodatkowego przychodu nie gwarantuje rynkowości – wyrok WSA – Taxpresso
TSUE a korekta cen transferowych – opinia Rzecznika a VAT
Mechanizm „safe harbour” można stosować przy kredycie kupieckim – Taxpresso
Dokumentacja cen transferowych a brak dochodów z działalności strefowej – Taxpresso
