Zostałeś wezwany na przesłuchanie tylko jako świadek? Wszystko co powiesz może być użyto przeciwko tobie także w innej sprawie

Kontrole podatkowe i celno-skarbowe bardzo często toczą się równolegle z postępowaniami karnymi czy karnymi skarbowymi. Organy podatkowe i organy postępowania przygotowawczego nie tylko wymieniają się informacjami, ale także wykorzystują dowody zgromadzone przez siebie nawzajem. W praktyce oznacza to, że skarbówka włącza do akt prowadzonej przez siebie sprawy protokoły przesłuchania świadków z postępowań karnych. To stwarza potencjalne ryzyka w tym takie, że ze świadka możemy stać się oskarżonym. Na przesłuchanie warto więc zabrać ze sobą adwokata.

W postępowaniu podatkowym (kontroli podatkowej / celno-skarbowej) podatnik musi być zawiadomiony o miejscu i terminie przesłuchania świadka. Co jednak najważniejsze może w takim przesłuchaniu aktywnie uczestniczyć poprzez zadawanie pytań. Innymi słowy podatnik wie co się w jego sprawie dzieje i co mówią świadkowie.

W postępowaniu karnym sytuacja nie jest już taka klarowna. Jeżeli nikomu nie zostały podstawione zarzuty, to postępowania toczy się „w sprawie” (a nie „przeciwko osobie”). Wtedy podatnik o planowanym przesłuchaniu świadka nie jest informowany, ponieważ formalnie nie jest on stroną postępowania karnego. O przesłuchaniu świadka podatnik dowie się zatem wyłącznie, gdy sam świadek go o tym poinformuje. Jest to sytuacja dość częsta, szczególnie gdy podatnikiem jest spółka, a na przesłuchanie wzywany jest jej pracownik. Jeżeli jednak świadkiem jest były pracownik, kontrahent lub osoba w ogóle ze spółką nie związana, to spółka w ogóle może nie wiedzieć o przeprowadzeniu takiego dowodu.

Nie trudno  sobie wyobrazić sytuację, w której w trakcie przesłuchania (w postępowaniu karnym – do którego nie mamy dostępu) zeznania świadka będą dotyczyły innych aspektów sprawy niż te, którymi zainteresowane są organy podatkowe – odpowiedzi udzielone w trakcie przesłuchania mogą nie być takie, jakich ten sam świadek udzieliłby w postępowaniu podatkowym. Tak uzyskany dowód może później rzutować na rozstrzygnięcie sprawy podatkowej.

Jak ograniczyć ryzyko związane z przesłuchaniem? 

Możliwe jest ustanowienie dla świadka w postępowaniu karnym pełnomocnika. Obecność pełnomocnika jest istotna, gdyż dba on o prawidłowy przebieg przesłuchania. Pełnomocnik nie tylko czuwa nad poprawnością zaprotokołowanej wypowiedzi świadka, ale również wesprze świadka np. wskazując kiedy ten ma prawo do uchylenia się od odpowiedzi na zadane pytania.

Podsumowując, warto pamiętać, że świadek w postępowaniu karnym nie musi iść na przesłuchanie sam. Poprawność protokołu, w którym zapisywane są zeznania świadka, może rzutować na toczące się postępowanie podatkowe, dlatego warto zadbać o to, żeby przesłuchanie przeprowadzone zostało zgodnie ze wszystkimi procedurami.