TSUE rozstrzygnie jak liczyć podstawę opodatkowania VAT w przypadku wniesienia aportu do spółki

24 lutego 2023 r. NSA skierował do TSUE pytanie prejudycjalne dotyczące sposobu kalkulowania podstawy opodatkowania w przypadku wniesienia nieruchomości aportem do spółki (sygn. akt I FSK 2003/18).

Opis sprawy

Sprawa dotyczyła spółki, do której dwie spółki powiązane wniosły nieruchomości. W wyniku wniesienia aportu, spółki powiązane objęły akcje wyemitowane w celu podwyższenia kapitału zakładowego. Strony transakcji zrezygnowały ze zwolnienia od VAT i opodatkowały wniesienie aportu, za podstawę opodatkowania przyjmując wartość emisyjną objętych akcji, która w tym przypadku znacznie przewyższała ich wartość nominalną. Spółka do której wniesiono aport dokonała odliczenia VAT naliczonego od tych transakcji.

Organy podatkowe zakwestionowały prawo do odliczenia VAT od transakcji, stwierdzając, że podstawą opodatkowania powinna być wartość nominalna akcji, ponieważ zostały one objęte nie w celu odsprzedaży, ale w celu wykonywania funkcji akcjonariusza.

Z powyższym zgodził się organ odwoławczy, a następnie WSA w Warszawie. Instytucje te stwierdziły, że podstawą opodatkowania powinna być tutaj wartość nominalna akcji. Dopiero NSA zdecydował się na zawieszenie postępowania i skierowanie pytania prejudycjalnego do TSUE.

Dlaczego to jest istotne?

Organy podatkowe dotychczas raczej zgodnie przyjmowały, że w przypadku wniesienia aportu podstawą opodatkowania powinna być wartość nominalna udziałów lub akcji. Warto tutaj zaznaczyć, że w przypadku aportu nie mamy do czynienia z płatnością w formie pieniężnej, a więc wnoszący aport aby zapłacić VAT należny musi wpłacić do urzędu skarbowego własne środki. Z tego względu, przyjmowane przez organy podatkowe rozwiązane jest korzystniejsze dla podatników pod względem utrzymania płynności finansowej, ponieważ wiąże się z zaangażowaniem często dużo niższej kwoty środków pieniężnych.

Pamiętajmy, że przepisy ustawy o VAT gwarantują podatnikom stosunkowo dużą swobodę w ustalaniu podstawy opodatkowania, nawet gdy są podmiotami powiązanymi, o ile przysługuje im prawo do pełnego odliczenia VAT. Wydaje się więc nieuzasadnione, aby w tym przypadku odmawiać podatnikom możliwości przyjęcia za postawę opodatkowania wartości emisyjnej, czyli wyższej. Oczywiście pod warunkiem, że tak zgodnie postanowią obydwie strony transakcji.

O orzeczeniu TSUE poinformujemy, gdy zostanie ono wydane.