Neutralność podatkowa wymiany udziałów ze spółką kapitałowa w organizacji – Minister rozstrzygnął

W wydanej 30 września 2024 r. interpretacji ogólnej Minister Finansów rozstrzygnął sporną w orzecznictwie kwestię opodatkowania wymiany udziałów ze spółką kapitałową w organizacji.

Czym jest wymiana udziałów i kiedy jest neutralna podatkowo?

Wymiana udziałów to szczególny rodzaj aportu, który w razie ziszczenia się określonych przesłanek powinien być neutralny dla wszystkich jej uczestników. Neutralność podatkowa oznacza, że wymiana udziałów nie rodzi obowiązku podatkowego dla podatników będących stronami tej transakcji. Tym samym skutkiem wymiany udziałów jest brak konieczności rozpoznania przychodu w odniesieniu do wartości udziałów lub akcji przekazywanych między spółką nabywającą oraz wspólnikiem spółki nabywanej.

Jednym z warunków, aby wymiana udziałów pozostała neutralna podatkowo jest wymóg, aby uczestniczące w transakcji podmioty były spółkami kapitałowymi. To właśnie ten warunek był przedmiotem omawianej interpretacji z uwagi na liczne wątpliwości w sytuacji, w której stroną wymiany udziałów była spółka, która nie została jeszcze zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym, a więc spółka w organizacji.

Co stwierdził Minister Finansów

W wydanej interpretacji ogólnej Minister Finansów wskazał, że również w przypadku, gdy w transakcji wymiany udziałów bierze udział spółka kapitałowa w organizacji, omawiany warunek może być spełniony. Przyjął, że brak wskazania wprost w przepisach nie przesądza o tym, że wymiana udziałów, której stroną jest spółka kapitałowa w organizacji nie może być neutralna podatkowo.

Stanowisko przedstawione przez Ministra w interpretacji zostało oparte na kilku argumentach. Wskazano między innymi, że doktryna prawa handlowego traktuje spółki w organizacji jako tożsame podmiotowo ze spółkami kapitałowymi po rejestracji, uznając pomiędzy nimi ciągłość bytu. Nie wyodrębnia się zatem spółek w organizacji jako odrębnych form prawnych, a raczej jako kolejno następujące po sobie stadia powstawania spółki. Analogicznie, w interpretacji odrzucona została możliwość wyróżnienia spółek w organizacji jako oddzielnych podmiotów na gruncie ustawy o CIT, która wprawdzie odrębnie wskazuje na osoby prawne (zatem na spółki kapitałowe) i spółki kapitałowe w organizacji jako na podmioty opodatkowane, lecz rozróżnienie to ma jedynie charakter doprecyzowujący i wprowadzone zostało w celu uniknięcia wątpliwości co do objęcia opodatkowaniem także spółki w organizacji. Za przyjętą przez Ministra Finansów tezą przemawiać miały także fakty korzystania z tego samego numeru NIP przez spółkę przed i po rejestracji, czy obejmowanie przez spółkę po rejestracji swoim rozliczeniem podatkowym okresu, w którym funkcjonowała jako spółka w organizacji.

Co oznacza wydana interpretacja dla podatników?

Przedmiotowa interpretacja ogólna jest odpowiedzią na pojawiąjące się od dawna rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych. Stanowisko przyjęte w interpretacji jest słuszne, a spójne merytoryczne uzasadnienie powinno eliminować wątpliwości organów podatkowych, które dotychczas często kwestionowały neutralność podatkową wymiany udziałów, w której brała udział spółka kapitałowa w organizacji.

Podatnicy jednak nie powinni zapominać, że aby wymiana udziałów mogła być neutralna podatkowo, muszą być spełnione także inne niż omówiony warunki określone w ustawie.