Koniec z zabezpieczaniem sankcji VAT

Ostatnia uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie (I FPS 1/23) przyniosła dobre wiadomości dla podatników. NSA uznał, że przedmiotem decyzji o zabezpieczeniu zobowiązania podatkowego na podstawie art. 33 Ordynacji podatkowej nie może być dodatkowe zobowiązanie podatkowe, tj. tzw. sankcja VAT.

Na razie o szczegółach możemy opowiedzieć na podstawie ustnego uzasadnienia. Pisemne dopiero zostanie opublikowane.

Czym jest zabezpieczenie sankcji VAT?

Jeżeli organy podatkowe w trakcie prowadzonych przez siebie czynności (kontroli/postępowania) uznają, że zachodzi uzasadniona obawa, że zobowiązanie podatkowe nie zostanie zapłacone, to decyzją dokonuje zabezpieczenia na majątku podatnika.

Jeżeli zabezpieczenie takie dokonywane jest w trakcie kontroli, a więc przed wydaniem decyzji wymiarowej, organy podatkowe nie wiedzą jeszcze jaka będzie kwota zobowiązania podatkowego, stąd wydając decyzję o zabezpieczeniu określają przybliżoną kwotę zobowiązania podatkowego.

Z naszej praktyki wynika, że środek ten jest coraz częściej stosowany. Od decyzji przysługuje odwołanie, a od decyzji II instancji skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Częstą praktyką obok zabezpieczania przybliżonej kwoty zobowiązania podatkowego, było również zabezpieczenie kwoty odpowiadającej tzw. sankcji VAT.

Czego dotyczyła sprawa?

Wobec spółki prowadzona była kontrola celno-skarbowa, gdyż organy podejrzewały udział spółki w tzw. karuzeli podatkowej. W jej trakcie wydana została decyzja o zabezpieczenia na majątku spółki przybliżonej kwoty zobowiązania podatkowego oraz przybliżonej kwoty sankcji VAT (po ok. 4 mln zł każda z kwot).

Co powiedział NSA?

W przedstawianym rozstrzygnięciu NSA miał odpowiedzieć na pytanie prawne: czy wydając decyzję o zabezpieczeniu organ podatkowy ma obowiązek uprawdopodobnienia świadomego udziału podatnika w oszustwie podatkowym w ramach tak zwanej karuzeli podatkowej.

NSA wyszedł jednak poza to pytanie i stwierdził , że sankcja VAT w ogóle nie jest zobowiązaniem podatkowym w związku z czym nie może podlegać zabezpieczeniu w trybie Ordynacji podatkowej.

Jak uchwała wpłynie na podatników?

W naszej ocenie podjęta uchwała wpłynie bardzo korzystnie na sytuację podatników. Organy podatkowe nie będą mogły tak swobodnie jak do tej pory zabezpieczać sankcji VAT, co, jak pokazuje nasza praktyka, było nagminne i niezwykle trudne do zwalczenia.