Podanie PESEL jest wymogiem formalnym skargi do sądu administracyjnego 

W uchwale z 3 lipca 2023 r. (sygn. akt II GPS 3/22) Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że niezachowanie wymogu podania w skardze, będącej pierwszym pismem w sprawie, numeru PESEL, jest brakiem formalnym, który powinien być uzupełniony bez względu na to czy ten numer znajduje się w aktach administracyjnych, którymi dysponuje sąd.

Czego wymagają przepisy?

Pierwsze pismo w sprawie przed sądem administracyjnym (zazwyczaj skarga) powinno zawierać m.in. PESEL strony wnoszącej pismo, będącej osobą fizyczną. Niewskazanie PESEL w skardze traktowane jest jako brak formalny, do którego uzupełnienia sąd wzywa stronę. W przypadku jego nieuzupełnienia w wyznaczonym terminie skarga jest odrzucana. Oznacza to, że taka skarga w ogóle nie zostanie rozpatrzona przez sąd.

Co się działo w praktyce?

W praktyce wielu skarżących nie uzupełniało PESEL na wezwanie, a następnie twierdziło, że był on w aktach sprawy administracyjnej w związku z czym sąd miał do niego dostęp i w konsekwencji nie można mówić o istnieniu braku formalnego. Tymczasem sądy administracyjne – w wielu przypadkach – odrzucały skargi.

Czy w również przed sądami trzeba mieć szczęście?

Powyższy problem zakończył się wydaniem uchwały, bowiem ukształtowały się dwa zupełnie odmienne poglądy jak rozstrzygać tego typu sprawy. Część skarżących miała szczęście trafić na sędziów, których uważali, że jeżeli PESEL znajdował się w aktach sprawy, to odrzucenie skargi było nadmiernym formalizmem i ograniczeniem prawa do sądu. Inne składy sędziowskie wskazywały natomiast, że rozstrzygnięcia takie były zasadne, bowiem przepisy w tym zakresie są bardzo jasne i należy je ściśle interpretować.

Czy procesem rządzi wyłącznie formalizm?

Jak wskazano już na wstępie uchwała – niestety – przychyliła się do podejścia rygorystycznego, ściśle formalnego. Podejście to nie wydaje się słuszne – bardzo często przecież osoby fizyczne (a takie muszą podać PESEL w skardze) nie są reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników. Co więcej, osoby takie wcale nie muszą rozumieć co oznacza pouczenie o możliwości odrzucenia skargi. Dla nich fakt, że PESEL jest w aktach sprawy, a mimo to sąd o niego pyta może być traktowane jako np. niedopatrzenie sądu, który nie zauważył PESEL w aktach.