Członek zarządu może odpowiadać za zaległości podatkowe Spółki – decyduje liczba zobowiązań

Pełnienie funkcji członka zarządu spółki kapitałowej wiąże się także z ryzykiem konieczności zapłaty zaległości podatkowych, jeżeli Spółka nie będzie w stanie ich uiścić. Zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej członek zarządu spółki kapitałowej odpowiada bowiem (całym swoim majątkiem) solidarnie ze spółką za jej zobowiązania podatkowe jeżeli zostaną spełnione dwa warunki:

• zaległość podatkowa powstała w czasie pełnienia przez niego funkcji;
• egzekucja z majątku spółki okazała się bezskuteczna (w całości lub w części).

Ordynacja podatkowa przewiduje jednak możliwość uwolnienia się od takiej odpowiedzialności w sytuacji, w której członek zarządu wykaże, m.in. że

• we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości spółki (albo o wszczęcie postępowania zapobiegającego upadłości);
• niezgłoszenie wymienionego wniosku nastąpiło bez winy członka zarządu.

W świetle przepisów prawa upadłościowego, dłużnika uznaje się za niewypłacalnego, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych – a więc więcej niż jednego. Ponadto, z orzecznictwa sądów powszechnych wynika, że ogłoszenie upadłości może nastąpić wyłącznie wówczas, gdy istnieje co najmniej dwóch wierzycieli przedsiębiorcy.

Na tle powyższego przepisu Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wydał dwa wyroki (sygn. akt I SA/Wr 174/18 oraz I SA/Wr 769/18). Kluczową okolicznością w sprawach był fakt, że podatnicy mieli wyłącznie jednego wierzyciela w postaci Skarbu Państwa.

WSA stwierdził, że sytuacji, w której podatnik nie zapłacił więcej niż jednej zaległości podatkowej nie można utożsamiać z posiadaniem przez niego wielu wierzycieli. W konsekwencji członek zarządu nie miał możliwości złożenia skutecznego wniosku o ogłoszenie upadłości, a tym samym zaniechanie członka zarządu w tym zakresie nie może skutkować odpowiedzialnością za zobowiązania spółki.

Z takim korzystnym twierdzeniem nie zgodziły się organy podatkowe i wniosły skargi kasacyjne.

Naczelny Sąd Administracyjny podzielił stanowisko organów podatkowych i wskazał, że wykładnia gramatyczna przepisów prawa upadłościowego prowadzi do wniosku, że przesłanka niewykonywania wymagalnych zobowiązań odnosi się do wielości zobowiązań, a nie wielości wierzycieli. Powstanie drugiej wierzytelności pozwala już na uznanie, że podatnik zaprzestał wykonywania ciążących na nim zobowiązań, a więc członek zarządu powinien był złożyć wniosek o upadłość. (Wyrok z 27 stycznia 2023 r., sygn. akt III FSK 1578/21).