Koronawirus a problemy w łańcuchu dostaw
Po raz pierwszy koronawirus COVID-2019 został zidentyfikowany w grudniu 2019 r. w mieście Wuhan w prowincji Hubei będącej centrum przemysłowo-finansowym w centralnych Chinach. Od tego momentu liczba zakażonych osób stale rośnie, przeradzając się w epidemię o coraz większym zasięgu.
Koronawirus stanowi jednak nie tylko globalne zagrożenie zdrowia publicznego – jego negatywne skutki stają się odczuwalne dla przedsiębiorców oraz całej gospodarki. Wynika to z faktu, iż Chiny stanowią ważne ogniwo globalnego łańcucha dostaw. Ponadto, epidemia koronawirusa dociera do coraz większej liczby krajów, na różnych kontynentach. To z kolei może niewątpliwie zagrozić bezpieczeństwu terminowych dostaw i powodować problemy z realizacją zamówień.
Już w tej chwili część przedsiębiorców, w tym producentów urządzeń elektronicznych boryka się z problemami wynikającymi z zakłóceń w globalnych łańcuchach dostaw – w związku ze wstrzymaniem bądź ograniczeniem pracy w części chińskich fabryk, a także ograniczeniami w transporcie morskim ich kontrahenci, bądź oni sami mają trudności z terminową realizacją umów na dostawy części zamiennych, komponentów, a także nowych urządzeń. Problemy te przekładają się także na relacje z konsumentami. Na wystąpienie komplikacji najbardziej narażone są podmioty m.in. z branży motoryzacyjnej, technologicznej oraz farmaceutycznej.
Część przedsiębiorstw, w celu usprawiedliwienia niewykonania lub nieterminowego wykonania swoich zobowiązań wynikających z umów handlowych, twierdzi, że wybuch epidemii stanowi zdarzenie siły wyższej albo w braku odpowiedniej regulacji umownej lub ustawowej szuka innych podstaw prawnych pozwalających na uniknięcie negatywnych konsekwencji epidemii. Należy przy tym wskazać, że każde twierdzenie o wystąpieniu siły wyższej w postaci epidemii koronawirusa należy analizować zgodnie z postanowieniami konkretnej umowy, która może, ale nie musi zawierać klauzuli siły wyższej. Ponadto, takie zdarzenie musi być zweryfikowane pod kątem przepisów prawa właściwego dla umowy.
Wobec powyższego, przedsiębiorcy (szczególnie ci, którzy powiązani są z Chinami łańcuchem logistycznym) powinni przygotować się na ewentualne utrudnienia. Działania, które już teraz mogą podjąć obejmują przede wszystkim:
1) weryfikację łączących ich z kontrahentami oraz klientami umów, regulaminów, wzorców umownych itp. pod kątem zawartych w nich klauzul dotyczących wystąpienia siły wyższej oraz ocenę, czy w sposób wystarczający zabezpieczają one interesy przedsiębiorcy,
2) ocenę, czy epidemia koronawirusa może spowodować zakłócenia na innych szczeblach łańcucha logistycznego przedsiębiorcy oraz opracowanie lub wdrożenie istniejących planów awaryjnych,
3) weryfikację umów ubezpieczenia przedsiębiorcy od odpowiedzialności wynikającej z braku możliwości wykonania zobowiązań na podstawie umów handlowych,
4) w razie zidentyfikowania potencjalnego ryzyka wystąpienia opóźnienia w wykonaniu umów, spowodowanego epidemią koronawirusa – poinformowanie klientów oraz kontrahentów o takiej możliwości oraz wdrożenie środków łagodzących,
5) w razie wystąpienia opóźnienia w wykonaniu zobowiązań przedsiębiorcy, dokonanie oceny czy spowodowane zostało bezpośrednio lub pośrednio epidemią koronawirusa, a także zasięgnięcie porady prawnej oraz odpowiednią komunikację z klientem.
Eksperci SSW chętnie wesprą Państwa, w powyższych działaniach, a także pomogą dostosować zapisy umów tak, aby odpowiednio zabezpieczyć Państwa interesy w przyszłości. Ponadto w przypadku umów będących w trakcie negocjacji, pomogą Państwu odpowiednio dostosować podział ryzyka i konsekwencji ewentualnego dalszego pogarszania się sytuacji gospodarczej w związku z epidemią koronawirusa.
