Żegnamy RIPOKi – witamy instalacje komunalne. Zmiany w systemie gospodarowania odpadami komunalnymi na ostatniej prostej. Przedsiębiorco, czy wiesz jak się do nich przygotować?
8 sierpnia 2019 r. Prezydent podpisał nowelizację ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw („Nowelizacja”). Na które jej elementy powinni zwrócić uwagę przedsiębiorcy prowadzący instalacje przetwarzania odpadów?
Poza kilkoma wyjątkami ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Szczególną uwagę warto zwrócić na propozycje zmian do ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach dotyczącą funkcjonowania regionalnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi. Kluczowe jak zawsze okazują się nie tylko nowe rozwiązania systemowe, ale także przepisy przejściowe. To od prawidłowej implementacji tych przepisów często zależy bezbolesne przejście do nowego systemu.
RIPOK a instalacja komunalna
Nowelizacja znosi zasadę regionalizacji w zakresie zagospodarowania odpadów komunalnych. Jednocześnie zmienia definicję instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych z tzw. RIPOK na instalacje komunalne. Zgodnie z nowymi przepisami za taką instalację zostanie uznana instalacja spełniająca wymagania najlepszej dostępnej techniki, o której mowa w art. 207 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska, lub technologii, o której mowa w art. 143 tej ustawy, zapewniająca:
(i) mechaniczno-biologiczne przetwarzanie niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych i wydzielanie z niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych frakcji nadających się w całości lub w części do odzysku
lub
(ii) składowanie odpadów powstających w procesie mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych.
WPGO / lista marszałka / lista Ministra Środowiska
Taka instalacja będzie określana w wojewódzkich planach gospodarki odpadami, ale jednocześnie musi być wpisana na listę funkcjonujących instalacji prowadzoną przez marszałka województwa.
Poza listą funkcjonujących instalacji, które zostały oddane do użytkowania i posiadają wymagane decyzje pozwalające na przetwarzanie odpadów, marszałek prowadzi także listę instalacji komunalnych planowanych do budowy, rozbudowy lub modernizacji.
Co do zasady wpis na listę jest dokonywany na wniosek prowadzącego instalację. Przepisy przejściowe wskazują jednak, które z instalacji po wejściu w życie Nowelizacji zostaną wpisane z urzędu. Odmowa wpisu i wykreślenie z listy są dokonywane w drodze decyzji.
Jeszcze inny rodzaj reglamentacji przyjęto dla instalacji przeznaczonych do termicznego przekształcania odpadów komunalnych lub odpadów pochodzących z przetwarzania odpadów komunalnych.
Termiczne przekształcanie odpadów komunalnych oraz odpadów pochodzących z przetwarzania odpadów komunalnych będzie możliwe wyłącznie w instalacjach ujętych na liście określonej w drodze rozporządzenia przez Ministra Środowiska. Przepis ten wejdzie w życie 1 sierpnia 2020 r.
Lista będzie wprowadzała podział instalacji na istniejące, planowane do modernizacji, planowane do rozbudowy w zakresie zwiększenia mocy przerobowych i planowane do budowy. Co istotne, dla każdej instalacji lista będzie także określać moc przerobową istniejącą oraz moc przerobową planowaną, maksymalne terminy realizacji modernizacji, rozbudowy / budowy oraz podmiot prowadzący instalację lub wskazany do prowadzenia instalacji. Wprowadzenie listy w drodze rozporządzenia spowoduje, że każda modyfikacja w planowanych inwestycjach będzie wymagała zmiany legislacyjnej. Dodatkowo z uwagi na precyzyjnie wskazane parametry takich instalacji przedsiębiorcy powinni je określać w bardzo przemyślany sposób, zwłaszcza w sytuacji, kiedy nie posiadają jeszcze stosownych decyzji.
Rozporządzenia jeszcze nie ma, ale sądząc po terminie wejścia w życie obowiązku dokonywania przekształcania termicznego wyłącznie w instalacjach wskazanych na liście, należy zakładać, że nastąpi to przed 1 sierpnia 2020 r.
Proces inwestycyjny
Kolejną istotną zmianą jest usunięcie barier administracyjnych w uzyskiwaniu decyzji wymaganych do wybudowania i uruchomienia instalacji komunalnej. Obecnie przepisy uzależniają możliwość wydania decyzji takich jak:
· decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach,
· pozwolenie na budowę
· pozwolenie zintegrowane
· zezwolenie na przetwarzanie odpadów
od wcześniejszego ujęcia w WPGO instalacji, której dotyczą. Po wprowadzeniu projektowanych zmian umieszczenie instalacji w WPGO (a dokładniej w planie inwestycyjnym) będzie warunkiem jedynie finansowania inwestycji ze środków publicznych, w tym unijnych, a nie możliwości jej wybudowania.
Odmiennie jednak będzie w przypadku instalacji przeznaczonych do termicznego przekształcania odpadów komunalnych lub odpadów pochodzących z przetwarzania odpadów komunalnych. Brak ujęcia takiej instalacji na liście określonej w rozporządzeniu Ministra Środowiska będzie stanowił podstawę do odmowy wydania dla tej instalacji decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, pozwolenia na budowę, pozwolenia zintegrowanego lub zezwolenia na przetwarzanie odpadów w tej instalacji.
Podmioty wskazane na liście Ministra Środowiska do prowadzenia instalacji jako planowanej do modernizacji, planowanej do rozbudowy w zakresie zwiększenia mocy przerobowych lub planowanej do budowy, będą także zobowiązane do złożenia stosownych informacji o stanie zaawansowania realizacji poszczególnych etapów inwestycji. Z obowiązku tego będą się musiały wywiązywać w terminie do 31 stycznia każdego roku.
Brak złożenia takich informacji, opóźnienia w realizacji inwestycji w terminach określonych Nowelizacją mogą skutkować wykreśleniem danej instalacji z listy i wpisaniem nowych.
Czas na dostosowanie
Opisany powyżej nowy system będzie miał zastosowanie w stosunku do inwestycji powstających po wejściu Nowelizacji w życie. A co z instalacjami już funkcjonującymi albo takimi które są w trakcie realizacji? W tym zakresie pomocna okazuje się lektura przepisów przejściowych, które określają m.in.:
– do kiedy zachowują moc WPGO uchwalone przed dniem wejścia Nowelizacji w życie, (odmiennie traktowane są WPGO uchwalone przed 1 lipca 2016 r. dla instalacji termicznego przekształcania odpadów),
– co dzieje się z obowiązującymi uchwałami w sprawie wykonania WPGO,
– jak należy traktować dotychczasowe RIPOKi,
– jakie instalacje w zakresie przetwarzania odpadów zostaną z urzędu wpisane na listę prowadzoną przez marszałków województw,
– jakie obowiązki informacyjne w terminie do 31 stycznia 2020 r. mają podmioty wskazane do prowadzenia instalacji do termicznego przekształcania odpadów komunalnych lub odpadów pochodzących z przetwarzania odpadów komunalnych ujęte jako planowane do modernizacji, planowane do rozbudowy w zakresie zwiększenia mocy przerobowych lub planowane do budowy w WPGO obowiązującym w dniu wejścia Nowelizacji w życie.
Znowelizowane przepisy wprowadzają istotne zmiany w gospodarce odpadami komunalnymi i dlatego mogą budzić szereg wątpliwości. W razie pytań zapraszamy do kontaktu z nami.
