Przełomowe zmiany w systemie gospodarowania odpadami komunalnymi coraz bliżej
Już dzisiaj, 21 maja 2019 r., Rada Ministrów przystąpi do rozpatrzenia projektu nowelizacji ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 1454, dalej UCZIPG).
Jak czytamy w uzasadnieniu, główne założenia projektowanych zmian wynikają z rekomendacji zawartych w Krajowym planie gospodarki odpadami 2022 zwanym dalej „KPGO 2022”.
Szczególną uwagę warto zwrócić na propozycje zmian do ustawy o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r. (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 701 z późn. zm.) dotyczącą funkcjonowania regionalnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi, które bez wątpienia należy określić mianem przełomowych.
Rezygnacja z regionalizacji RIPOK
Jako pierwszą z przełomowych zmian należy wskazać zniesienie zasady regionalizacji. Projekt nowelizacji przewiduje możliwość przekazywania bioodpadów, niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych oraz pozostałości z sortowania i z procesów mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych do instalacji położonych na obszarze całego kraju. Dotychczas było to możliwe wyłącznie w granicach regionów gospodarki odpadami określnych w wojewódzkim planie gospodarki odpadami (WPGO).
Nowa definicja RIPOK-ów
Projektowana nowelizacja zawiera także zmianę definicji instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych. Po nowemu, za taką instalację zostanie uznana instalacja określona w WPGO, spełniająca wymagania najlepszej dostępnej techniki, o której mowa w art. 207 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska, lub technologii, o której mowa w art. 143 tej ustawy, zapewniająca: (i) mechaniczno-biologiczne przetwarzanie niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych i wydzielanie z niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych frakcji nadających się w całości lub w części do odzysku, lub (ii) składowanie odpadów powstających w procesie mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych.
Jak wynika z powyższego, z definicji RIPOK-ów usunięto wymóg posiadania mocy przerobowych wystarczających do przyjmowania i przetwarzania odpadów z obszaru zamieszkałego przez 120 tys. mieszkańców. Warto także zwrócić uwagę, że status RIPOK-ów nie będzie przyznawany już całemu zakładowi, a jedynie jego poszczególnym instalacjom.
Powyższe zmiany mają na celu zwiększenie konkurencyjności i umożliwienie działania na rynku również mniejszych instalacji przeznaczonych do przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych.
Nowelizacja przewiduje także wykreślenie z ustawy przepisów umożliwiających przyznanie wybranym instalacjom statusu ponadregionalnego, co jest konsekwencją odstąpienia od zasady regionalizacji.
Ułatwienia inwestycyjne w budowie RIPOK-ów
Kolejną istotną zmianą jest usunięcie barier administracyjnych w uzyskiwaniu decyzji wymaganych do wybudowania oraz uruchomienia instalacji posiadającej status RIPOK-u (wykreślenie art. 38a ustawy o odpadach). Obecnie przepisy uzależniają możliwość wydania decyzji takich jak: decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach, pozwolenie na budowę czy pozwolenie zintegrowane lub zezwolenie na przetwarzanie odpadów, od wcześniejszego ujęcia w WPGO instalacji, której dotyczą.
Po wprowadzeniu projektowanych zmian, umieszczenie instalacji w WPGO będzie warunkowało jedynie możliwości finansowania inwestycji ze środków publicznych, a nie możliwość jej wybudowania.
Zaproponowano także zmiany zapewniające możliwość uzyskania finansowania ze środków Unii Europejskiej oraz krajowych przez przedsięwzięcia polegające na uzupełnieniu systemu selektywnego zbierania odpadów, a także umożliwiono uzyskanie wsparcia finansowego dla instalacji do recyclingu odpadów, bez konieczności uwzględniania ich w WPGO. Należy jednak podkreślić, że powyższe rozwiązanie ma mieć charakter jedynie przejściowy.
Co dalej z termicznym przekształcaniem odpadów?
W projektowanej nowelizacji zaproponowano także zmiany w zakresie przekazywania niesegregowanych odpadów komunalnych do przetwarzania w spalarniach odpadów. Zakaz ma obejmować przekazywanie do termicznego przekształcania niesegregowanych odpadów komunalnych z gmin, które nie wdrożyły przepisów wykonawczych w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego sposobu zbierania wybranych frakcji odpadów (tj. nie wypełniły warunku , o którym mowa w art. 9e ust. Id ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach). Przepisy miałyby wejść w życie dniem 30 czerwca 2021 roku.
To tylko niektóre z proponowanych zmian, które w ocenie Ministerstwa Środowiska mają przyczynić się do ograniczenia wzrostu cen za gospodarowanie odpadami oraz zwiększenia konkurencyjności na rynku związanym z gospodarowaniem odpadami komunalnymi.
