Koniec chaosu w zawiadomieniach

Zobowiązanie podatkowe przedawnia się po upływie pięciu lat od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku. Od powyższej zasady istnieją pewne wyjątki, np. zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego w związku ze wszczęciem postępowania w sprawie o przestępstwo lub wykroczenie skarbowe. Dzisiaj o jednym z aspektów zawieszenia – a konkretnie o zawiadomieniu o wszczęciu postępowania – wypowiedział się NSA w uchwale siedmiu sędziów.

Organy podatkowe niekiedy instrumentalnie wykorzystują instytucję samego zawiadomienia o wszczętym postępowaniu karno skarbowym w celu zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Mechanizm ten może stanowić wygodną furtkę do prowadzenia kontroli podatkowych praktycznie bez względu na upływ terminu przedawnienia. Niezależnie od instrumentalnego wykorzystywania przez organy podatkowe tej instytucji, pojawiały się wątpliwości, komu powinno być doręczane zawiadomienie o wszczęciu postępowania karno skarbowego – stronie toczącego się postępowania podatkowego czy pełnomocnikowi strony? W efekcie organy podatkowe zawiadamiały zarówno podatnika, jak i jego pełnomocnika.

Od dzisiaj dzięki NSA wiadomo, kogo należy zawiadamiać o zawieszeniu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego w przypadku wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe. NSA w uchwale siedmiu sędziów zdecydował, że zawiadomienie należy doręczyć pełnomocnikowi, który został ustanowiony w postępowaniu kontrolnym lub podatkowym. Uchwała (sygn. I FPS 3/18) likwiduje niejasności, które dotąd bardzo często pojawiały się w sytuacji, gdy organ wszczynał postępowanie w sprawie o przestępstwo skarbowe. W oparciu o uchwałę NSA wiadomo już, że dla skuteczności zawiadomienia wymagane jest skierowanie go do pełnomocnika strony, który został ustanowiony w postępowaniu kontrolnym lub podatkowym. Wymóg ten będzie spełniony nawet wówczas, gdy zawiadomienia dokonuje organ podatkowy, przed którym nie toczy się żadne postępowanie z udziałem pełnomocnika strony. Sąd podkreślił, że uchybienie w realizacji tego obowiązku powinno być traktowane jako brak materialnoprawnego skutku wynikającego z art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej, tj. w takiej sytuacji nie dojdzie do zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Uchwała w składzie siedmiu sędziów NSA wiąże inne składy sędziowskie.