Nowa interpretacja ogólna MF dotycząca 50% kosztów uzyskania przychodów

Dnia 18 września 2020 r. Minister Finansów opublikował interpretację ogólną w sprawie zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów do honorarium autorskiego.

Interpretacja zasadniczo potwierdza stanowisko MF zaprezentowane w opublikowanym ponad rok temu projekcie interpretacji.

Interpretacja ogólna przedstawia sposób rozumienia pojęcia „praw autorskich” na gruncie ustawy o PIT oraz sposób kwalifikacji podatnika jako twórcy.

MF podkreśla, że dla potraktowania części wynagrodzenia jako honorarium autorskiego i zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów konieczne jest:

• powstanie w ramach stosunku pracy (zlecenia lub dzieła) utworu będącego przedmiotem prawa autorskiego,
• dysponowanie obiektywnymi dowodami potwierdzającymi stworzenie przez pracownika (zleceniobiorcę) utworu będącego przedmiotem prawa autorskiego; przy czym dowodem może być oświadczenie pracodawcy (zleceniodawcy) i pracownika (zleceniobiorcy) stwierdzające, że została wykonana praca twórcza, jeżeli określa, jaki utwór powstał,
• wyraźne wyodrębnienie honorarium autorskiego od innych składników wynagrodzenia pracownika (zleceniobiorcy) – twórcy.

Ponieważ ustawa o PIT nie zawiera definicji utworu należy posługiwać się definicją z ustawy Prawo autorskie, która reguluje także ogólne zasady przenoszenia praw autorskich. Należy pamiętać, że 50% koszty można stosować tylko wtedy, gdy prawa autorskie do utworu przenoszone są z pracownika na pracodawcę. W przypadku większości utworów prawa autorskie przysługują pracownikowi i są one następnie, w ramach umowy o pracę, przenoszone na pracodawcę. Wyjątkiem jest program komputerowy, gdzie prawa autorskie do programu komputerowego przysługują bezpośrednio pracodawcy, chyba że umowa stanowi inaczej.

Dlatego też, w myśl interpretacji, w celu rozwiania wszelkich wątpliwości co do transferu praw autorskich do programu komputerowego, w umowie o pracę (zlecenia lub o dzieło) powinno zostać zawarte postanowienie o przeniesieniu praw autorskich z pracownika na pracodawcę. Wysokość honorarium może wynikać również z innych regulacji obowiązujących u pracodawcy, np. z regulaminu wynagradzania.

Pracodawca stosujący podwyższone 50% koszty uzyskania przychodu musi dysponować odpowiednią ewidencją utworów sporządzonych przez pracownika. Zdaniem MF sposób ewidencjonowania może zostać ustalony dowolnie. Pracodawca może dokumentować powstanie utworu również w formie oświadczenia.

Ważnym z punktu widzenia praktyki stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów jest punkt interpretacji ogólnej dotyczący zasad ustalania wysokości honorarium autorskiego. Jak wskazuje Ministerstwo, brak jest jednoznacznych przepisów w tym zakresie. Dlatego też wysokość honorarium autorskiego powinna wynikać z ustaleń stron umowy (stosunku pracy, umowy cywilnoprawnej). Nie ma przeszkód aby wartość honorarium autorskiego była określana na podstawie czasu pracy twórczej, ale musi to nastąpić w powiązaniu z konkretnym stworzonym (tworzonym) utworem. Istotne jest jednak aby:

• twórca poświęcał ściśle określony czas na stworzenie (tworzenie) konkretnego dzieła,
• rejestrował czas pracy twórczej w odrębnym dokumencie (np. w ewidencji prowadzonej papierowo lub w formie elektronicznej lub w oświadczeniu składanym pracodawcy za określony okres, np. miesiąc, kwartał, półrocze lub rok),
• czas pracy twórczej był akceptowany przez pracodawcę (np. poprzez akceptację wpisów w ewidencji lub oświadczenia),
• wszystkie utwory stworzone (lub w trakcie tworzenia) przez twórcę były również rejestrowane lub utrwalane (np. w tej samej ewidencji, bazie danych lub wymienione w oświadczeniu).

Zatem dla zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodu nie jest wystarczające samo określenie w umowie procentowo czasu przeznaczonego na pracę twórczą lub określenie procentowo honorarium autorskiego, ponieważ podatnik musi jeszcze dysponować dowodami, że do powstania utworu rzeczywiście doszło. W efekcie często spotykana praktyka, jaką jest ustalanie w umowie o pracę (zlecenia) honorarium autorskiego jako procentowo określonej części wynagrodzenia, wymaga szczególnej analizy pod kątem zgodności z nową interpretacją.

Interpretacja ogólna potwierdza także możliwość stosowania 50% kosztów w przypadku utworów nieukończonych. Co więcej koszty też można stosować także do zaliczek na podatek wypłaconych na poczet mającego dopiero powstać utworu. Jeśli utwór nie powstanie a zaliczki zostaną ustalane z zastosowanie 50% kosztów uzyskania przychodów, płatnik nie ma obowiązku korygowania kwot wpłaconych zaliczek (w danym okresie wpłacał je w prawidłowej wysokości licząc, że zamawiany utwór powstanie). Zdaniem MF zasadą podatku dochodowego jest zasada samoopodatkowania. Zatem to na podatniku spoczywa obowiązek prawidłowego uwzględnienia kosztów uzyskania przychodów w prawidłowej wysokości.

Przypomnijmy jeszcze, że zastosowanie się przez podatnika do interpretacji ogólnej przed jej zmianą nie może szkodzić temu, kto się do niej zastosował, jak również w przypadku nieuwzględnienia jej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej. Ponadto interpretacje indywidualne wydane przez organy podatkowe w zakresie 50% kosztów i otrzymane przez podatników przed ogłoszeniem interpretacji ogólnej pozostają w mocy. Jednak w przypadku, gdy są one sprzeczne z opublikowaną interpretacją ogólną, pozostają one w mocy do momentu, w którym nie zostanie stwierdzone ich wygaśnięcie przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

Jeżeli zajmują się Państwo zarobkowo pracą twórczą lub współpracują Państwo biznesowo z twórcami, zachęcamy Państwa do kontaktu z naszymi specjalistami w zakresie podatków dochodowych! Chętnie udzielimy Państwu wsparcia w zastosowaniu 50% kosztów uzyskania przychodów.