Reforma podatków międzynarodowych coraz bliżej – BEPS 2.0 po konsultacjach publicznych

14 i 15 stycznia odbyły się organizowane przez OECD spotkania konsultacyjne raportów (tzw. Blueprint) w zakresie Filaru I i Filaru II międzynarodowej reformy podatkowej, w ramach tzw. projektu BEPS 2.0. Spotkania te są kolejnym etapem procesu wypracowywania kluczowych elementów obu Filarów, który ma się zakończyć w połowie 2021 roku.

SSW Pragmatic Solutions monitoruje przebieg procesu wypracowywania rozwiązań w tym zakresie. W procesie konsultacji pisemnych zgłosiliśmy nasze uwagi i komentarze (TUTAJ), a nasz przedstawiciel uczestniczył w styczniowych spotkaniach konsultacyjnych.

Dwudniowe konsultacje miały z założenia służyć wsłuchaniu się OECD oraz przedstawicieli krajów uczestniczących w inicjatywie Inclusive Framework on BEPS w głos ekspertów spoza administracji: doradców podatkowych, osób zarządzających podatkami i procesami podatkowymi w przedsiębiorstwach międzynarodowych, przedstawicieli organizacji pozarządowych oraz świata nauki. Spotkanie miało być okazją do szczegółowego zaprezentowania stanowisk, zgłoszonych przez wybraną przez OECD grupę przedstawicieli poszczególnych środowisk i stanowić zróżnicowany wkład w dyskusję nad końcowym kształtem Filaru I i Filaru II.

Filar I – przede wszystkim ma być prościej

Spotkanie 14 stycznia koncentrowało się na Filarze I. Przypomnijmy, że Filar I składa się z trzech podstawowych elementów:

• Kwota A – mechanizm realokacji części zysków grup międzynarodowych, prowadzących działalność w zakresie dóbr kierowanych do konsumenta (CFB – Consumer-Facing Business) oraz zautomatyzowanych usług cyfrowych (ADS – Automated Digital Services), do tych krajów, w których znajdują się konsumenci sprzedawanych przez te grupy towarów lub usług (market jurisdiction);
• Kwota B – mająca stanowić uproszczenie dla dystrybutorów prowadzących działalność o ograniczonych funkcjach i ryzyku, ustanawiając wystandaryzowany poziom zyskowności dla tej grupy;
• Mechanizm pewności podatkowej – służący zapobieganiu oraz rozwiązywaniu ewentualnych sporów na gruncie stosowania mechanizmu kwoty A (z możliwością ewentualnego rozszerzenia na spory podatkowe w szerszym zakresie).

Kluczowym zagadnieniem podnoszonym przez zaproszonych panelistów był postulat uproszczenia całego systemu, w szczególności w zakresie kwoty A. Przedstawiciele grup międzynarodowych (m.in. Johnson&Johnson, InterContinental, Panasonic, Amazon, Microsoft czy Netflix) szeroko omawiali kwestie uproszczenia wyboru podmiotu mającego regulować zobowiązania grupy z tytułu kwoty A, reguły przypisania dochodu do danej jurysdykcji rynkowej, czynniki warunkujące powstanie obowiązku podatkowego w danej jurysdykcji, zakres branżowy kwoty A oraz kwestie definicji czy też nakładania się regulacji w zakresie kwoty A z innymi regulacjami podatkowymi (głównie WHT). W ramach drugiego z paneli dyskusja toczyła się nad kwestiami związanymi z kwotą B oraz mechanizmem pewności podatkowej.

Filar II – tak, ale niekoniecznie…

Dzień drugi konsultacji poświęcony był zagadnieniom dotyczącym Filaru II, czyli wprowadzeniu globalnego podatku minimalnego. Skutkiem wprowadzenia mechanizmu ma być zapewnienie, że każda objęta nim grupa międzynarodowa będzie płaciła podatek od swoich dochodów na poziomie nie niższym niż ustalona na forum Inclusive Framework stawka minimalna. Nie oznacza to jednak, że podatek ten będzie trafiał w odpowiedniej proporcji do budżetów wszystkich krajów, w których dana grupa prowadzi działalność – zastosowane mechanizmy alokacji sprawiają, że głównymi beneficjentami będą te jurysdykcje, w których znajdują się siedziby spółek-matek poszczególnych grup kapitałowych.

Podobnie jak w przypadku Filaru I, spotkanie dotyczące Filaru II podzielone zostało na dwa panele, z których pierwszy poświęcony był technicznym aspektom kalkulacji efektywnej stawki podatkowej (ETR – Effective Tax Rate) oraz kwestiom związanym z określaniem bazy podatkowej. Drugi z paneli z kolei zajmował się kwestiami technicznymi wynikającymi z zastosowania poszczególnych reguł alokacji dochodu w ramach Filaru II oraz interakcji pomiędzy tymi regułami.

Co do zasady, zarówno paneliści jak i dyskutanci (głównie przedstawiciele grup międzynarodowych, np. GlaxoSmithKline, Novartis, Tata, AstraZeneca, jak również doradcy i pracownicy naukowi) ogólnie zgadzali się z postulatem sprawiedliwego opodatkowania grup międzynarodowych i wprowadzeniem mechanizmu minimalnego globalnego podatku. Niemniej, osoby reprezentujące środowisko biznesowe proponowały jednocześnie znaczne ograniczenia tego systemu, poprzez wprowadzanie go w sposób fazowy (począwszy od największych grup), podniesienie progu od którego grupa uczestniczy w mechanizmie (obecnie proponuje się próg 750 mln EUR skonsolidowanego przychodu), wprowadzenie wyłączeń dla niektórych branż oraz rodzajów dochodu. Wszystkie te czynniki miałyby doprowadzić do ograniczenia negatywnego wpływu Filaru II na działalność grup międzynarodowych.

Jakie wnioski dla polskich przedsiębiorstw?

Z punktu widzenia przedsiębiorstw działających w Polsce kluczowe wydaje się dość szerokie i obszerne podniesienie kwestii związanych z jak najszerszym zakresem tzw. substance carve-out (wyłączenie z mechanizmu Filaru II części dochodu, związanego z prowadzeniem tzw. rzeczywistej działalności gospodarczej) oraz postulat braku włączania do dochodu objętego podatkiem minimalnym wszelkiego rodzaju dotacji rządowych (tym pojęciem objęte jest również wsparcie unijne, jak również niektóre ulgi i zwolnienia). Może to mieć istotne znaczenie w przypadku przedsiębiorstw korzystających z ulg i zwolnień (np. B+R, IP Box) oraz działających w Polskiej Strefie Inwestycji.

Co dalej?

Uwagi i postulaty zgłaszane podczas pisemnej tury konsultacji publicznych, jak również zgłaszane i omawiane w trakcie spotkań konsultacyjnych, będą przedmiotem dalszych prac grup roboczych OECD, stanowiąc materiał do ewentualnych modyfikacji niektórych założeń technicznych. Niemniej, wydaje się w tej chwili mało prawdopodobne, żeby – biorąc pod uwagę napięty harmonogram prac nad raportami końcowymi – uwagi te w sposób istotny wpłynęły na ostateczny kształt rozwiązań. Wydaje się zatem, że kształt ten będzie dalej nadawany kierunkowo przez administracje podatkowe państw, najbardziej zainteresowanych wprowadzeniem Filaru I (Francja, Niemcy) oraz Filaru II (Stany Zjednoczone – które pomimo zmiany administracji raczej zachowają sceptyczny stosunek do Filaru I).

Tak czy inaczej, na początku tegorocznych wakacji (spotkanie mające zatwierdzić oba raporty ma odbyć się na początku lipca 2021 roku), powinniśmy poznać ostateczny kształt rozwiązań, które w dłuższej perspektywie mogą istotnie zmienić międzynarodowy system podatkowy jaki znamy.