Projekt implementacji Dyrektywy 2019/770 w sprawie niektórych aspektów umów o dostarczanie treści cyfrowych i usług cyfrowych
W związku ze zbliżającym się terminem implementacji Dyrektywy 2019/770 w sprawie niektórych aspektów umów o dostarczanie treści cyfrowych i usług cyfrowych („Dyrektywa”), przedstawiamy krótkie podsumowanie polskiego projektu implementacji Dyrektywy („Projekt”).
Państwa członkowskie UE zobowiązane są do przyjęcia przepisów implementujących Dyrektywę do dnia 1 lipca 2021 r., z mocą od dnia 1 stycznia 2022 r.
Celem Projektu jest implementacja Dyrektywy, w związku z czym przewiduje on zmiany w ustawie z dnia 30 maja 2004 r. o prawach konsumenta (Dz. U. z 2020 r. poz. 287) oraz w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U.2020.0.1740).
Założeniem Dyrektywy jest przyczynianie się do właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego UE i zapewnianie przy tym wysokiego poziomu ochrony konsumentów, poprzez określenie wymogów dotyczących umów o:
i. dostarczanie treści cyfrowych lub
ii. usług cyfrowych.
Treści cyfrowe i usługi cyfrowe – czym są?
Treści cyfrowe to dane wytwarzane i dostarczane w postaci cyfrowej.
Mogą być to zatem programy komputerowe, e-booki, gry komputerowe czy pliki muzyczne.
Usługi cyfrowe to usługi pozwalające konsumentowi na wytwarzanie, przetwarzanie, przechowywanie lub dostęp do danych w postaci cyfrowej lub wspólne korzystanie z danych w postaci cyfrowej, które zostały przesłane lub wytworzone przez konsumenta lub innych użytkowników tej usługi lub na inne formy interakcji przy pomocy takich danych.
Do takich usług należy więc zaliczyć np. udostępnianie treści wideo i audio, hosting plików lub edycja tekstu czy gier w chmurze obliczeniowej i w mediach społecznościowych, ale też np. dostęp do funkcjonalności konta w sklepach internetowych.
Nowe przepisy – czego dotyczą?
Projekt przedstawia wymogi dotyczące umów zawartych między przedsiębiorcami a konsumentami o dostarczanie treści cyfrowych lub usług cyfrowych.
Są to przede wszystkim wymogi dotyczące:
- zgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową;
- środków ochrony prawnej w przypadku braku zgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową lub ich niedostarczenia oraz sposobów korzystania z tych środków;
- zmiany treści cyfrowej lub usługi cyfrowej.
Co do zasady, nowe przepisy obejmą swoim zastosowaniem umowy odpłatne, poza jednym wyjątkiem. Regulacje odnoszą się również do umów zakładających dostarczanie treści cyfrowych w zamian za przekazane przez osobę fizyczną jej dane osobowe.
Nowe obowiązki przedsiębiorców
Projekt nakłada na przedsiębiorców nowe obowiązki. Do najważniejszych z nich należą:
- obowiązek zapewnienia zgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową – chodzi o zgodność nie tylko z takimi elementami jak np. opis, rodzaj, ilość i kompletność treści cyfrowej lub usługi cyfrowej oraz przydatność do szczególnego celu, do którego są potrzebne konsumentowi, o którym przedsiębiorca został powiadomiony podczas zawierania umowy, ale też np. o zgodność z zasadnymi oczekiwaniami konsumenta dotyczącymi aktualizowania, funkcjonalności, kompatybilności, interoperacyjności i wsparcia technicznego;
- obowiązek informowania i dostarczania konsumentowi aktualizacji, w tym aktualizacji dotyczących zabezpieczeń, niezbędnych do zachowania treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową;
- obowiązek dostarczenia treści cyfrowej lub usługi cyfrowej niezwłocznie po zawarciu umowy (strony mogą określić inny termin dostarczenia);
- obowiązek dostarczenia treści cyfrowej lub usługi cyfrowej w najnowszej wersji dostępnej w chwili zawarcia umowy (strony mogą postanowić inaczej);
- w przypadku niezgodności z umową, obowiązek doprowadzenia treści cyfrowej lub usługi cyfrowej do zgodności z umową nieodpłatnie, w rozsądnym czasie i bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta uwzględniając jej charakter oraz cel, do którego jest wykorzystywana;
- możliwość dokonania zmiany treści cyfrowej lub usługi cyfrowej, która nie jest niezbędna do zachowania jej zgodności z umową – możliwe jest to tylko jeżeli umowa tak stanowi i jedynie z uzasadnionych przyczyn w tej umowie wskazanych;
- obowiązki informacyjne, zwłaszcza w przedmiocie zmiany treści cyfrowej lub usługi cyfrowej.
Uprawnienia konsumenta
Projekt przyznaje konsumentom szereg uprawnień. Najważniejszymi z nich są:
- wezwanie do dostarczenia treści cyfrowej lub usługi cyfrowej, a po bezskutecznym upływie terminu, odstąpienie od umowy (w określonych w Projekcie przypadkach, konsument może odstąpić od umowy od razu, bez wezwania przedsiębiorcy do dostarczenia);
- żądanie doprowadzenia treści cyfrowej lub usługi cyfrowej do zgodności z umową;
- w przypadku dalszej niezgodności z umową, odstąpienie od umowy lub oświadczenie o obniżeniu ceny;
- po odstąpieniu od umowy, żądanie udostępnienia przez przedsiębiorcę treści wytworzonych lub dostarczonych przez konsumenta w trakcie korzystania z treści cyfrowej lub usługi cyfrowej, inne niż dane osobowe (Projekt przewiduje katalog treści, których udostępnienia konsument nie może żądać).
REKOMENDOWANE DZIAŁANIA
W związku z wdrożeniem Projektu, zachęcamy do weryfikacji przyjętych w Państwa przedsiębiorstwach praktyk działań względem treści cyfrowych i usług cyfrowych oraz ich dostosowanie do nowych wymogów określonych w Projekcie. W szczególności, rekomendujemy:
- określenie, czy oferowane przez Państwa produkty są treścią cyfrową lub usługą cyfrową;
- zmiana regulaminów w celu zawarcia w nim wymogów określonych przez Projekt;
- zmiany wzorców umownych oprogramowania udostępnianych konsumentom (np. zmiana End User Licence Agreement, tzw. EULA).
Zmiany powinny być wdrożone do polskiego porządku prawnego ze skutkiem od dnia 1 stycznia 2022 r., do tego czasu zasadne byłoby przeprowadzenie weryfikacji dokumentacji treści i usług cyfrowych.