Zniesienie taryf – kolejny krok liberalizacji rynku błękitnego paliwa | Energy and Natural Resources Newsletter

Ustawa z dnia 30 listopada 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie dnia 1 stycznia 2017 r. (dalej „Nowelizacja”) stanowi kontynuację liberalizacji rynku gazu w Polsce. Nowelizacja przewiduje rezygnację z regulowania cen błękitnego paliwa, poprzez zniesienie obowiązku przedkładania taryf gazowych do zatwierdzenia przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (dalej „Prezesa URE”). Warto wskazać, że zniesienie obowiązku stosowania taryf będzie realizowane etapami. Istotną kwestią jest również obowiązek nałożony na przedsiębiorstwa gazowe w zakresie dostosowania treści dotychczasowych umów do nowych przepisów obowiązującego prawa. Niniejszy artykuł stanowi zwięzłą charakterystykę najważniejszych zmian wprowadzonych przedmiotową Nowelizacją.

Geneza zmian 

Warto wyjaśnić, iż Nowelizacja jest odpowiedzią na szereg zarzutów skierowanych przeciwko Rzeczypospolitej Polsce, ze strony Komisji Europejskiej (dalej „KE”), oraz Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej „TSUE”), który w dniu 10 września 2015 r., przychylając się do opinii KE, orzekł, iż Rzeczpospolita Polska narusza prawo UE, a dokładnie przepisy dyrektywy 2009/73/WE, poprzez utrzymywanie nieograniczonego w czasie ustawowego obowiązku zatwierdzania taryf dla obrotu gazem ziemnym dla wszystkich odbiorców. Celem Nowelizacji było naprawienie tego stanu.  

Harmonogram zmian – ważne daty

Zniesienie obowiązku taryfikacji realizowane jest etapami. W pierwszej kolejności, tj. od dnia 1 stycznia 2017 r. nastąpiło zniesienie taryf dla przedsiębiorstw obrotu w zakresie sprzedaży błękitnego paliwa na rynku hurtowym, w punkcie wirtualnym (w tym na giełdzie towarowej), sprężonym gazem ziemnym CNG, skroplonym gazem ziemnym LNG, oraz w trybie przetargów, aukcji i zamówień publicznych w rozumieniu przepisów o zamówieniach publicznych.

Następnie, z dniem 1 października 2017 r. z obowiązku taryfikacji zostaną zwolnione przedsiębiorstwa obrotu dostarczające gaz do wszystkich odbiorców końcowych, z wyjątkiem odbiorców w gospodarstwach domowych, w odniesieniu do których zniesienie obowiązku nastąpi z dniem 1 stycznia 2024 r.

Przedsiębiorco gazowy dostosuj swoje umowy  

Nowelizacja nakłada na przedsiębiorstwa obrotu obowiązek dostosowania wiążących je umów sprzedaży, a także umów kompleksowych do nowych przepisów obowiązującego prawa.

Warto wskazać, że obowiązek dostosowania umów ma zastosowanie wyłącznie w przypadku, jeżeli przedmiotowa umowa nie określa już ceny błękitnego paliwa lub sposobu jej ustalania, albo gdy sposób ustalania ceny odnosi się wyłącznie do ceny wynikającej z zatwierdzonej taryfy dla paliw gazowych. W takiej sytuacji przedsiębiorstwo obrotu będzie obowiązane do przesłania odbiorcy projektu zmiany umowy w zakresie proponowanych cen paliw lub sposobu ich ustalania. Natomiast w przypadku umów zawierających takie postanowienia, przedsiębiorca nie będzie zobowiązany do składania propozycji przedmiotowej zmiany.

Przekazanie projektu zmiany powinno nastąpić nie później niż na 2 miesiące przed upływem terminów uwolnienia cen, tj. do 1 sierpnia 2017 r. dla odbiorcy przemysłowego i do 1 listopada 2023 r. dla odbiorcy w gospodarstwie domowym.

Dodatkowo, w celu właściwego poinformowania odbiorcy o przysługujących mu prawach, na przedsiębiorcy spoczywa obowiązek przekazania, wraz z projektem zmiany umowy, również pisemnej informacji o prawie do jej wypowiedzenia.

Aby skutecznie wypowiedzieć umowę, odbiorca powinien złożyć wypowiedzenie w formie pisemnej. Warto wskazać, że wypowiedzenie umowy w takich okolicznościach może nastąpić bez ponoszenia dodatkowych kosztów przez klienta (art.  62b p.e.). Skutkiem tego umowa ulegnie rozwiązaniu z upływem ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym oświadczenie odbiorcy wpłynęło do przedsiębiorstwa. Odbiorca ma również możliwość wskazania późniejszego momentu rozwiązania umowy.

Podsumowanie

Przedmiotowa zmiana może przyczynić się do zwiększenia liczby podmiotów działających na rynku gazu ziemnego w Polsce. Warto wskazać, iż w interesie podmiotów obracających błękitnym paliwem jest niezwłoczne dostosowanie treści wiążących je umów zarówno z odbiorcami przedsiębiorcami, jak również odbiorcami w gospodarstwach domowych. Zmiana umowy pociąga bowiem za sobą możliwość jej  wypowiedzenia przez odbiorcę bezkosztowo. Wydaje się, że odkładanie tego obowiązku na ostatnią chwilę może wiązać się z ryzkiem przejęcia klientów przedsiębiorstwa przez nowych, wchodzących na rynek gazowy graczy. Natomiast odbiorcy powinni pamiętać, że w sytuacji otrzymania omawianej w niniejszym artykule propozycji zmiany umowy, mogą ją wypowiedzieć bez ponoszenia dodatkowych kosztów.

Autorzy:

Dominik Strzałkowski, Radca prawny, Partner

Milena Kazanowska-Kędzierska, Associate