Nadchodzą kolejne zmiany w unijnych regulacjach ochrony danych osobowych

W lutym 2023 roku Europejska Rada Ochrony Danych (EROD) opracowała i opublikowała dwuletni program pracy na lata 2023 i 2024 (“Program”). To ważny dokument dla całego sektora biznesowego. Aby zapewnić zgodność z przepisami dotyczącymi ochrony danych osobowych, przedsiębiorcy tworzący nowe rozwiązania technologiczne powinni aktywnie monitorować dokumenty przyjmowaną przez EROD. Zgodnie z programem prac EROD, w najbliższych latach możemy oczekiwać wielu rekomendacji dotyczących stosowania sztucznej inteligencji. To szczególnie ważne, biorąc pod uwagę działalność europejskich organów ochrony danych m.in. ws. ChatGPT (np. we Włoszech: żródło – Euractiv).

Co wynika z programu EROD?

Europejska Rada Ochrony Danych Osobowych w najbliższym czasie zajmie się między innymi ułatwieniem przestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych, wsparciem skutecznego egzekwowania prawa i efektywnej współpracy między krajowymi organami nadzoru (w Polsce organem tym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych) oraz regulacjami nowych technologii.

1. Ułatwienie przestrzegania przepisów

EROD przyjmie dalsze wytyczne w zakresie rozumienia kluczowych pojęć prawa ochrony danych UE. Rada będzie w tym zakresie prowadzić także konsultacje publiczne.

EROD będzie również podejmować też działania w celu zapewnienia spójności w działaniach krajowych organów nadzoru m.in. w zakresie oceny kodeksów postępowania, systemów certyfikacji, reguł korporacyjnych, standardowych klauzul umownych oraz listy ryzykownych czynności przetwarzania.

EROD będzie także opracowywać narzędzia podnoszące świadomość dotyczącą RODO, dostępne dla szerszej publiczności, w tym specjalne informacje dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP).

Dokumenty, które przyjmie Rada w tym zakresie, na które warto zwrócić uwagę:

Wytyczne dotyczące praw osoby, której dane dotyczą – prawo dostępu
Aktualizacja wytycznych dotyczących identyfikacji głównego organu nadzorczego przez administratora lub podmiot przetwarzający
Aktualizacja wytycznych dotyczących powiadamiania o naruszeniach ochrony danych
Wytyczne dotyczące stosowania technologii do wykrywania i zgłaszania przypadków seksualnego wykorzystywania dzieci online
Wytyczne dotyczące prawnie uzasadnionego interesu
Wytyczne dotyczące danych dotyczących dzieci
Wytyczne dotyczące przetwarzania danych w celach medycznych i naukowych
Wytyczne dotyczące stosowania mediów społecznościowych przez organy publiczne

2. Wsparcie skutecznego egzekwowania prawa i efektywnej współpracy między krajowymi organami nadzoru

EROD będzie aktywnie promować i ułatwiać wykorzystanie narzędzi współpracy organów nadzorczych, takich jak mechanizm wzajemnej pomocy umożliwiający organom nadzorczym efektywną wymianę informacji. EROD będzie regularnie oceniać i udoskonalać skuteczność i efektywność tych narzędzi, jednocześnie promując jednolite podejście do kluczowych pojęć. Ponadto, EROD wesprze kooperację organów nadzorczych w sprawach egzekwowania przepisów dotyczących ochrony danych.

Dokumenty, które mają zostać przyjęte w tym zakresie, na które warto zwrócić uwagę:

Wytyczne w sprawie kar administracyjnych (pierwsza wersja przyjęta, dokument zostanie sfinalizowany po konsultacjach publicznych)
Wytyczne dotyczące art. 61 RODO – wzajemna pomoc organów nadzorczych
Wytyczne dotyczące art. 66 RODO – tryb pilny podjęcia działań w celu ochrony praw i wolności osób, których dane dotyczą
Szablon skarg składanych przez osoby, których dane dotyczą
Prawo do wypowiedzenia się oraz prawo dostępu do akt dotyczących postępowań współpracy między wiodącym organem nadzorczym a innymi organami nadzorczymi, których sprawa dotyczy, zgodnie z art. 60 RODO

3. Podejście do nowych technologii oparte na prawach podstawowych

EROD wzmocni stosowanie podstawowych zasad ochrony danych przez ustalenie wspólnych dla całej Unii Europejskiej stanowisk i wytycznych. Będzie to szczególnie ważne w kontekście nowych technologii. EROD skupi się na zapewnieniu, że te zasady są przestrzegane i tym samym chronione są prawa dotyczące danych osobowych. Ponadto, EROD wzmocni współpracę z podmiotami zewnętrznymi, aby promować spójne podejście do ochrony danych na terenie całej Unii.

Dokumenty, które mają zostać przyjęte w tym zakresie, na które warto zwrócić uwagę:

Rekomendacje dotyczące wykorzystania rozpoznawania twarzy przez organy ścigania (pierwsza wersja zaakceptowana, dokument będzie finalizowany po konsultacjach publicznych)
Rekomendacje dotyczące anonimizacji danych
Rekomendacje dotyczące pseudonimizacji danych
Rekomendacje dotyczące technologii blockchain
Rekomendacje dotyczące telemetrii i danych diagnostycznych
Rekomendacje dotyczące relacji między ustawą o sztucznej inteligencji a RODO

4. Transfer danych

EROD udzieli dalszych wytycznych dotyczących narzędzi transferu, aby zapewnić, że poziom ochrony danych osobowych pozostanie w zasadzie równoważny. Ponadto EROD zwiększy świadomość dotyczącą problemów praktycznych wdrażania tych narzędzi oraz dostępu rządu do danych osobowych. Dodatkowo, EROD będzie współpracować z międzynarodową społecznością w celu promowania standardów ochrony danych UE jako globalnego modelu oraz zapewnienia skutecznej ochrony danych osobowych poza granicami UE. EROD ułatwi również kontakt między jej członkami a organami nadzorczymi krajów trzecich, ze szczególnym uwzględnieniem współpracy w przypadkach egzekwowania prawa dotyczących kontrolerów / obróbki danych zlokalizowanych poza EOG.

Dokumenty, które mają zostać przyjęte w ramach tego filaru:

Oceny i przeglądy decyzji o adekwatności (USA, Japonia itp.)
Referencja do zatwierdzenia Wiążących Reguł Korporacyjnych dla administratora (pierwsza wersja zaakceptowana, dokument będzie finalizowany po konsultacjach publicznych)
Referencja do zatwierdzenia Wiążących Reguł Korporacyjnych dla procesora
Przewodnik dotyczący art. 48 RODO, czyli przekazywania lub ujawniania danych niedozwolonego na mocy prawa UE

Wymienione dokumenty mogą być wsparciem w zapewnianiu zgodności działalności biznesowej z przepisami o ochronie danych osobowych, ponieważ determinują sposób interpretacji regulacji przez organy państwowe i europejskie.