Objaśnienia podatkowe dotyczące rezydencji podatkowej oraz zakresu obowiązku podatkowego osób fizycznych w Polsce

W dniu 30 kwietnia 2021 r. Ministerstwo Finansów opublikowało objaśnienia podatkowe dotyczące rezydencji podatkowej oraz zakresu obowiązku podatkowego osób fizycznych w Polsce.

Objaśnienia zawierają omówienie poszczególnych regulacji, wraz z przykładami ich praktycznego stosowania.

Miejsce zamieszkania

• MF wskazało, iż „centrum interesów osobistych” należy rozumieć jako miejsce, z którym podatnik posiada ścisłe powiązania osobiste. W praktyce, czynnikiem branym najczęściej pod uwagę jest obecność w Polsce współmałżonka, partnera lub małoletnich dzieci. W przypadku osób żyjących samodzielnie należy w szczególności uwzględnić, w którym państwie prowadzone jest samodzielne gospodarstwo domowe i w którym państwie podatnik uczestniczy w życiu towarzyskim, kulturalnym lub politycznym.
• Centrum interesów gospodarczych to w praktyce miejsce, z którym dana osoba ma ścisłe powiązania ekonomiczne. W tym względzie należy wziąć pod uwagę przede wszystkim związki ekonomiczne osoby fizycznej z danym państwem, wśród których istotne są miejsce wykonywania działalności zarobkowej, główne źródła dochodów podatnika, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, zaciągnięte kredyty, konta bankowe, miejsce, z którego osoba zarządza swoim mieniem itd.
• Kryterium pobytu na terytorium Polski należy uznać za spełnione po przekroczeniu 183 dni w danym roku kalendarzowym. W przypadku nieprzekroczenia tej liczby, ocena posiadania przez podatnika miejsca zamieszkania na terytorium Polski opiera się na kryterium związanym z położeniem ośrodka interesów życiowych w Polsce.

Zmiana rezydencji podatkowej w trakcie roku podatkowego

Objaśnienia potwierdzają, że zmiana rezydencji podatkowej może nastąpić w trakcie roku podatkowego. W takim przypadku, do dnia pozostawania polskim rezydentem podatkowym podatnik rozlicza się w Polsce na zasadzie nieograniczonego obowiązku podatkowego. Natomiast po przeniesieniu miejsca zamieszkania za granicę, podatnik podlega w Polsce opodatkowaniu tylko od dochodów uzyskanych na terytorium Polski.

Postępowanie w przypadku podwójnej rezydencji podatkowej

Jeżeli podatnik zostaje uznany za rezydenta podatkowego jednocześnie Polski oraz innego państwa, zastosować należy specjalne reguły kolizyjne z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zasadniczo zgodnie z umowami, kryterium rozstrzygającym kolizję są:

• miejsce zamieszkania;
• powiązania osobiste i gospodarcze (ośrodek interesów życiowych);
• miejsce pobytu;
• obywatelstwo;

Jeżeli powyższe kryteria nie pozwalają na rozstrzygnięcie kwestii rezydencji podatkowej osoby fizycznej, stosowana jest procedura wzajemnego porozumienia (Mutual Agreement Procedure – MAP) pomiędzy administracjami podatkowymi państw.

Objaśnienia nie wprowadzają nowych wskazówek, co do określania rezydencji podatkowej oraz obowiązku podatkowego w Polsce. Stanowią one w dużej mierze podsumowanie i uporządkowanie reguł wynikających z dotychczasowej praktyki organów podatkowych w Polsce.

Ponieważ rezydencja podatkowa związana jest z oceną całokształtu faktów i okoliczności życiowych, ustalenie rezydencji podatkowej wymaga każdorazowo indywidualnej oceny z uwzględnieniem specyfiki sytuacji danej osoby fizycznej.

Gdyby byli Państwo zainteresowani wsparciem w ustaleniu bądź weryfikacji rezydencji podatkowej, zapraszamy do kontaktu.