Wirus kontra fiskus | Zmiany podatkowe w ramach tzw. tarczy antykryzysowej

Rząd przedstawił do konsultacji społecznych projekt ustawy zmieniającej ustawę o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw. W jednym dokumencie zmieniane jest kilkanaście aktów prawnych, w tym ustawy podatkowe. Poniżej przedstawiam wyłuskane z tej specustawy zmiany dotyczące rozliczeń podatkowych. Niestety wciąż brak wśród nich wielu zmian postulowanych przez przedsiębiorców.

I. Zmiany w podatkach dochodowych

Prawo do wstecznego rozliczenia straty w CIT i PIT za 2020 r.

Przedsiębiorcy, którzy z powodu COVID-19 ponieśli w 2020 r. stratę i uzyskali przychody niższe o 50% od przychodów w roku 2019, mają uzyskać prawo do jednorazowego obniżenia podstawy opodatkowania w CIT i PIT w 2019 r. o wysokość straty poniesionej w 2020 r. (ale nie więcej niż o kwotę 5 mln zł), o ile strata ta będzie spowodowana pandemią wirusa SARS-CoV-2.

Warunek ten nie będzie jednak dotyczył podatników, którzy prowadzą działalność gospodarczą w branżach najbardziej dotkniętych pandemią wirusa (m.in. transport i turystyka). Aby skorzystać z tego prawa, podatnik będzie musiał dokonać korekty zeznania podatkowego za 2019 r.

Zwolnienie z podatku kwot przekazanych przedsiębiorcom tytułem wsparcia

Wolne od podatku dochodowego mają być także:

kwoty wsparcia gwarancyjnego,
dopłaty do kredytów
dopłaty do oprocentowania kredytów

przyznane na podstawie przedmiotowej ustawy i otrzymane w 2020 r. przez podatników podatku CIT oraz prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą podatników podatku PIT.

Ponadto wolne od podatku dochodowego w PIT mają być także świadczenie postojowe, otrzymane w związku z pandemią wirusa SARS-CoV-2.

Odroczenie w czasie obowiązku odprowadzenia zaliczek na PIT

Płatnicy podatku PIT, którzy z powodu pandemii wirusa COVID-19 ponieśli negatywne konsekwencje ekonomiczne, będą mogli zaliczki na podatek PIT, pobrane w marcu i w kwietniu 2020 r. od przychodów ze stosunku pracy, umowy zlecenia lub umowy o dzieło, przekazać na konto urzędu skarbowego w odroczonym terminie do 1 czerwca 2020 r.

Wyłączenie z podstawy obliczania zaliczek na CIT i PIT wartości nieuregulowanych zobowiązań handlowych

Projekt ustawy przewiduje częściowe zawieszenie przepisów o przeciwdziałaniu zatorom płatniczym. Przedsiębiorcy, którzy ponieśli w danym okresie rozliczeniowym negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu pandemii wirusa SARS-CoV-2 oraz uzyskali w danym okresie rozliczeniowym przychody niższe o co najmniej 50% w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku podatkowego, nie będą musieli zwiększać zaliczek na podatek dochodowy o wartość zobowiązań, zaliczonych uprzednio do kosztów, nieuregulowanych w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie.

Wydłużenie terminu na zapłatę podatku od przychodów z budynków

Do dnia 20 lipca 2020 r. ma zostać wydłużony termin na zapłatę podatku od przychodów z budynków za miesiące od marca do maja 2020 r. na gruncie ustaw o CIT i PIT.

Jednakże podatek w późniejszym terminie będą mogli zapłacić tylko ci podatnicy, którzy ponieśli w danym miesiącu negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu pandemii wirusa oraz uzyskali w danym miesiącu przychody niższe o co najmniej 50% w stosunku do analogicznego miesiąca poprzedniego roku podatkowego.

Preferencyjne odliczenie darowizn na cele przeciwdziałania pandemii od dochodu podatkowego w PIT i CIT

Podatnicy podatku PIT i podatnicy podatku CIT, którzy przekazali w 2020 r. darowizny na przeciwdziałanie pandemii wirusa SARS-CoV-2, będą mogli odliczyć od dochodu do opodatkowania całość kwot tych darowizn. Warunkiem jest wpłacenie darowizn na rzecz wymienionych w ustawie podmiotów (przypomnijmy, że co do zasady dla odliczeń darowizn od dochodu podatkowego stosuje się limity: odpowiednio 6% i 10% dochodu).

Możliwość rezygnacji z uproszczonej formy wpłacania zaliczek

Podatnicy podatku CIT i PIT będący małymi podatnikami, którzy na 2020 r. wybrali uproszczoną formę wpłacania zaliczek, będą mogli zrezygnować w trakcie roku podatkowego z tej formy wpłacania zaliczek za miesiące od marca do grudnia 2020 r., o ile poniosą negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu pandemii wirusa SARS-CoV-2.

O rezygnacji z uproszczonej formy wpłacania zaliczek podatnicy mają poinformować dopiero w zeznaniu składanym za 2020 r.

II. Zmiany w innych podatkach i opłatach

Fakultatywne zwolnienie z podatku od nieruchomości

Rady gminy będą mogły w drodze uchwały wprowadzić zwolnienia z podatku od nieruchomości za część roku 2020 dla gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej przez wskazane grupy przedsiębiorców, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z pandemią wirusa SARS-CoV-2.

Ponadto wójt (burmistrz, prezydent miasta) będzie mógł w drodze zarządzenia przedłużyć tym grupom przedsiębiorców terminy płatności rat podatku od nieruchomości, płatnych w kwietniu, maju i czerwcu 2020 r., jednak nie dłużej niż do 30 września 2020 r.

Zwolnienie z PCC umów pożyczek zawieranych przez poszkodowanych przedsiębiorców

Umowy pożyczki zawierane do 31 sierpnia 2020 r. przez przedsiębiorców, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z pandemią wirusa SARS-CoV-2, mają zostać zwolnione z podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wyłączenie kredytów udzielonych przez banki poszkodowanym przedsiębiorcom z podstawy opodatkowania podatkiem od niektórych instytucji finansowych

Banki nie będą musiały wliczać do podstawy opodatkowania podatkiem od niektórych instytucji finansowych wartości aktywów wynikających z umów kredytów udzielonych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami pandemii wirusa SARS-CoV-2, zawartych od momentu wejścia w życie przedmiotowej ustawy do 31 sierpnia 2020 r.

Brak opłaty prolongacyjnej przy odroczeniu terminu płatności podatku lub rozłożenia zapłaty podatku na raty

Organ podatkowy nie będzie ustalał opłaty prolongacyjnej od kwoty podatku lub zaległości podatkowej przy wydawaniu decyzji dotyczących:

odroczenia terminu płatności podatku
rozłożenia zapłaty podatku na raty
odroczenia lub rozłożenia na raty zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetek od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek.

Warunkiem jest, aby decyzja dotyczyła podatku stanowiącego dochód budżetu państwa, a wniosek został złożony przez podatnika w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo w okresie 30 dni po jego odwołaniu, zaś w przypadku ogłoszenia stanu epidemii – w okresie jego obowiązywania albo w okresie 30 dni po jego odwołaniu.

Odłożenie w czasie wejścia w życie nowej matrycy stawek VAT

Wejście w życie nowej matrycy stawek VAT ma zostać przesunięte z 1 kwietnia 2020 r. na 1 lipca 2020 r.

W związku z tym decyzje w zakresie wiążącej informacji stawkowej (tzw. WIS) wydane przed 1 lipca 2020 r. będą wiązać organy podatkowe dopiero od 1 lipca 2020 r.

III. Zmiany w obowiązkach informacyjnych

Odłożenie w czasie obowiązku składania nowego JPK_VAT

Obowiązek składania JPK_VAT w nowej formie (zawierającej m.in. deklarację VAT-7), dotyczący dużych przedsiębiorców ma zostać przesunięty do 1 lipca 2020 r. Przypomnijmy, że miał on obowiązywać już od 1 kwietnia 2020 r., jednak z uwagi na pandemię wirusa SARS-CoV-2 termin ten zostanie przesunięty.

Przesunięcie w czasie obowiązku zaraportowania schematu podatkowego (tzw. MDR)

W przypadku tzw. krajowych schematów podatkowych (tj. schematów podatkowych innych niż schematy podatkowe transgraniczne) terminy na ich zgłoszenie do Szefa KAS mają się nie rozpoczynać, a już rozpoczęte mają podlegać zawieszeniu w okresie od 31 marca do 30 czerwca 2020 r. z mocy przedmiotowej ustawy. Terminy te mają biec dalej dopiero od 1 lipca 2020 r.

Wydłużenie terminu na przekazanie informacji o cenach transferowych

Do 30 września 2020 r. ma zostać wydłużony termin na przekazanie informacji o cenach transferowych do Szefa KAS w przypadku podmiotów, których rok podatkowy lub rok obrotowy rozpoczął się po 31 grudnia 2018 r. a zakończył przed 31 grudnia 2019 r.

Przesunięcie w czasie terminu na zawiadomienie organów podatkowych o dokonaniu przelewu na rachunek kontrahenta spoza tzw. „białej listy”

Jeżeli podatnika dokona zapłaty za wykonaną usługę lub nabyty towar przelewem na rachunek bankowy kontrahenta inny niż wymieniony na tzw. „białej liście”, w celu zwolnienia się z solidarnej odpowiedzialności za podatek VAT może dokonać zgłoszenia tego faktu właściwemu organowi podatkowemu w terminie 3 dni od dnia dokonania przelewu. Termin ten ma zostać wydłużony do 14 dni.

Ponadto na gruncie ustawy o PIT i CIT podmiot trzeci zobowiązany do uregulowania należności przedsiębiorcy, jeżeli dokona zapłaty za wykonaną usługę lub nabyty towar przelewem na rachunek bankowy kontrahenta przedsiębiorcy inny niż wymieniony na tzw. „białej liście”, w celu zwolnienia się z obowiązku rozpoznania u siebie przychodu w wysokości uregulowanej należności, może dokonać zgłoszenia tego faktu właściwemu organowi podatkowemu w terminie 3 dni od dokonania przelewu. Termin ten ma także ulec wydłużeniu do 14 dni.

IV. Zmiany dotyczące postępowań podatkowych i innych

Zawieszenie postępowań podatkowych

W razie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, organ podatkowy będzie mógł zawiesić z urzędu albo na wniosek strony m.in.:

postępowanie podatkowe lub kontrolę podatkową;
kontrolę celno-skarbową;

Postanowienie w sprawie zawieszenia postępowania lub kontroli ma wywoływać skutki prawne już od chwili jego wydania, zaś doręczenie postanowienia powinno nastąpić niezwłocznie po jego wydaniu.

Ponadto Minister Finansów będzie mógł w drodze rozporządzenia zawiesić postępowania lub kontrole, określając zakres terytorialny zawieszenia, rodzaje postępowań i kontroli podlegających zawieszeniu oraz okres, na który następuje zawieszenie, mając na względzie okres obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii oraz skutki nimi wywołane.

Do terminów zawieszonych postępowań i kontroli nie będzie wliczał się okres ich zawieszenia.

Wydłużenie terminu na wydanie interpretacji indywidualnej

W przypadku wniosków o wydanie interpretacji indywidualnej złożonych i nierozpatrzonych do dnia wejścia w życie przedmiotowej ustawy, trzymiesięczny termin ma zostać przedłużony o miesiąc. Dodatkowo Minister Finansów w drodze rozporządzenia, będzie mógł przedłużyć ten termin o kolejne okresy, jednak nie więcej niż o trzy miesiące.