Koniec z geoblokowaniem w sprzedaży online
Od 3 grudnia 2018 roku zacznie obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/302 w sprawie nieuzasadnionego blokowania geograficznego oraz innych form dyskryminacji Klientów ze względu na przynależność państwową, miejsce zamieszkania lub miejsce prowadzenia działalności na rynku wewnętrznym oraz w sprawie zmiany rozporządzeń (WE) nr 2006/2004 oraz (UE) 2017/2394 i dyrektywy 2009/22/WE („Rozporządzenie”). Od tego momentu sprzedawcy towarów oraz dostawcy usług działający na terytorium Unii, co do zasady nie będą już mogli w odmienny sposób traktować Klientów wyłącznie ze względu na ich przynależność państwową, miejsce zamieszkania lub miejsce prowadzenia działalności („Lokalizacja”). Oznacza to, z pewnymi wyjątkami, m.in. koniec blokowania dostępu do interfejsów internetowych oraz przekierowywania Klienta na witrynę regionalną lub krajową bez jego zgody, równy dostęp do towarów i usług na terytorium Unii oraz zakaz wymagania od zagranicznych Klientów odmiennych metod płatności, w przypadku dokonywania ich drogą elektroniczną. Od 3 grudnia 2018 roku Rozporządzenie będzie stosowane do wszystkich handlowców, w tym właścicieli internetowych platform handlowych, którzy prowadzą działalność na terytorium Unii („Handlowcy”). Do tego czasu, przedsiębiorcy powinni zatem dopasować swoją infrastrukturę, zasady sprzedaży i funkcjonowania sklepów internetowych/platform usługowych, tak aby zapewnić ich zgodność z przepisami Rozporządzenia.
1. Na czym polega geoblokowanie?
Zgodnie ze stanowiskiem Komisji Europejskiej geoblokowanie to praktyka handlowa polegająca na blokowaniu Klientowi dostępu do strony internetowej, ze względu na jego Lokalizację (ustaloną np. za pomocą adresu IP, danych z używanej przez niego przeglądarki czy numeru telefonu) lub przekierowaniu go na stronę lokalną, z odmienną ofertą. Pojęcie geoblokowania obejmuje również praktyki uniemożliwiające konsumentowi dokonanie zakupu online ze względu na jego Lokalizację (takie jak obowiązek rejestracji czy brak akceptacji zagranicznej karty płatniczej). W szczególności geoblokowanie może przybrać formę:
· odmowy sprzedaży do innego kraju Unii na dowolnym etapie składania zamówienia online,
· automatycznego przekierowania Klienta na inną stroną (najczęściej kraju, w którym przebywa) bez jego zgody lub wiedzy oraz możliwości obejścia przekierowania,
· zmiany warunków sprzedaży, w tym ceny, ze względu na kraj, w którym przebywa konsument.
2. Jaki jest zakres Rozporządzenia?
Rozporządzenie zawiera ogólny zakaz traktowania Klientów znajdujących się w tej samej sytuacji, w odmienny sposób, wyłącznie ze względu na ich Lokalizację. Przy czym zgodnie z przyjętą w nim definicją klientem jest zarówno konsument jak i pozostali odbiorcy końcowi, w tym przedsiębiorcy nabywający towar lub usługę wyłącznie do użytku końcowego („Klient”).
Aby to osiągnąć, w pierwszej kolejności, ustawodawca unijny zakazał blokowania dostępu do interfejsów strony internetowej oraz przekierowywania Klienta do wersji interfejsu internetowego bez jego wyraźnej zgody. Ma to na celu zwiększenie transparentności cenowej oraz umożliwienie Klientom dostępu do różnych krajowych stron internetowych.
W art. 4 Rozporządzenia ustawodawca unijny wskazał sytuacje, w których Klient z innego państwa członkowskiego ma mieć zapewniony taki sam dostęp do oraz możliwość nabycia dóbr lub usług jak Klient lokalny. Zakaz dyskryminacji odnosi się w tym przypadku do:
· sprzedaży dóbr bez konieczności dostawy poza obszar obsługiwany przez Handlowca,
· sprzedaży usług świadczonych drogą elektroniczną,
· sprzedaży usług innych niż usługi świadczone drogą elektroniczną, w danej lokalizacji fizycznej, na terytorium państwa, w którym Handlowiec prowadzi działalność.
Spod powyższej regulacji włączone zostały jednak usługi, których główną cechą jest zapewnienie dostępu do utworów chronionych prawem autorskim lub innych przedmiotów objętych ochroną i umożliwienie korzystania z takich utworów i przedmiotów.
W Rozporządzeniu zostały również wskazane kryteria, po spełnieniu których Klient nie może być dyskryminowany w związku z dokonywaniem płatności. Są to:
· dokonywanie transakcji płatniczej, w drodze transakcji elektronicznej za pomocą polecenia przelewu, polecenia zapłaty lub instrumentu płatniczego opartego na karcie, w obrębie tej samej marki płatniczej i kategorii,
· spełnienie wymogów dotyczących uwierzytelniania transakcji,
· dokonywanie transakcji w walucie akceptowanej przez Handlowca.
W praktyce oznacza to, że w ramach dopuszczanych przez siebie środków płatności, Handlowcy nie powinni dyskryminować Klientów w Unii odmawiając zawarcia pewnych transakcji, ani w inny sposób różnicować niektórych warunków płatności w tych transakcjach ze względów związanych z Lokalizacją Klienta, lokalizacją rachunku płatniczego, miejscem prowadzenia działalności dostawcy usług płatniczych lub miejscem wydania instrumentu płatniczego w Unii.
3. Wyjątki w stosowaniu Rozporządzenia
Rozporządzenie przewiduje szereg wyjątków. Jego przepisów (a tym samym zakazu) nie stosuje się m. in. do:
· usług audiowizualnych,
· detalicznych usług finansowych, w tym usług płatniczych,
· usług transportowych,
· usług świadczonych drogą elektroniczną, których główną cechą jest zapewnienie dostępu do utworów chronionych prawem autorskim.
4. Jakie są konsekwencje naruszenia zakazu geoblokowania?
Do 3 grudnia 2018 roku każde państwo członkowskie powinno wyznaczyć organ lub organy odpowiedzialne za egzekwowanie Rozporządzenia oraz wprowadzić przepisy określające środki stosowane w przypadku naruszenia zakazów wynikających z Rozporządzenia. W Polsce nadal trwają prace nad dostosowaniem przepisów prawa krajowego do Rozporządzenia. Przedsiębiorcy, chcący uniknąć ryzyka narażenia się na zarzut m.in. stosowania porozumień ograniczających konkurencję lub praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, muszą zadbać o to, by dopasować swoją infrastrukturę, zasady sprzedaży oraz funkcjonowania sklepów internetowych/platform usługowych, a także treści umów ze swymi partnerami handlowymi do Rozporządzenia. Za nieprzestrzeganie zakazu grozić im bowiem może odpowiedzialność odszkodowawcza względem Klientów oraz odpowiedzialność administracyjna m.in. w postaci potencjalnie wysokich kar pieniężnych wymierzonych na podstawie przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.
Zespół SSW Pragmatic Solutions na bieżąco monitoruje proces legislacyjny i projekty ustaw mogące wpłynąć na sposób zarządzania przedsiębiorstwem w Polsce i informuje klientów o istotnych zmianach w prawie.
W razie jakichkolwiek pytań prosimy o kontakt z naszym ekspertem:
