Duża nowelizacja VAT podpisana przez Prezydenta | SSW Tax Alert 15-2016

1 stycznia 2017 r. wejdzie w życie duża nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług. Ustawa przeszła już pełną procedurę ustawodawczą i została podpisana przez Prezydenta.

Kluczową z perspektywy podatników zmianą, jest powrót do ustawy tzw. sankcji VAT, które będą mogły być nakładane na podatników nieprawidłowo rozliczających swoje zobowiązania na gruncie VAT. Organy będą miały do dyspozycji:

  • Sankcję odpowiadającą 30% kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego lub kwoty zawyżonego zwrotu.

Sankcja taka będzie stosowanam.in. w sytuacji wykazania w deklaracji podatkowej kwoty zobowiązania podatkowego niższej od kwoty należnej, a także gdy podatnik nie złoży deklaracji podatkowej oraz nie wpłaci kwoty zobowiązania podatkowego. Jeżeli po zakończeniu kontroli podatnik „przyzna rację” organom kontrolnym, skoryguje deklarację i zapłaci kwotę zobowiązania podatkowego, wysokość dodatkowego zobowiązania zmniejszona zostanie do 20% kwoty zaniżenia. Sankcja ma nie być stosowana w ogóle, w przypadku, gdy podatnik skoryguje deklarację lub złoży niezłożoną przed wszczęciem kontroli, a także w przypadku „oczywistych omyłek”, czy rozpoznania podatku naliczonego lub należnego w nieprawidłowym okresie.

  • sankcję w wysokości 100% kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego lub zawyżonego zwrotu

Tak restrykcyjna sankcja będzie miała zastosowanie, w przypadku jeżeli zaniżona kwota zobowiązania wynikać będzie z faktur, które zostały wystawione przez podmiot nieistniejący lub też stwierdzających czynności, które nie zostały faktycznie wykonane albo podają kwoty niezgodne z rzeczywistością. Dodatkowo, będzie ona mogła być zastosowana w przypadku faktur dokumentujących czynności bezwzględnie nieważne oraz czynności pozorne (w rozumienia art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego). Na podstawie naszych doświadczeń, dostrzegamy jednak istotne ryzyko stosowania tego rodzaju zarzutów w wielu typowych relacjach biznesowych i rozszerzającej wykładni przepisów dot. sankcji 100%.

Przedmiotowa nowelizacja przewiduje także szereg nowych rozwiązań mających na celu poprawę ściągalności podatku (tzw. pakiet rozwiązań uszczelniających). Do kluczowych postanowień w tym zakresie należy zaliczyć:

  • Znaczne rozszerzenie katalogu transakcji objętych procedurą odwrotnego obciążenia.

Od 1 stycznia takim sposobem rozliczania objęte będzie świadczenie szeroko pojętych usług budowlanych w relacji B2B, jeżeli usługodawca będzie wykonywał usługi tego rodzaju jako podwykonawca. W obrocie towarowym zaś, katalog towarów objętych tą procedurą będzie rozszerzony o procesory oraz wskazane w załączniku do Ustawy VAT postacie srebra, złota, platyny i innych metali szlachetnych/nieszlachetnych.

  • Rozszerzenie odpowiedzialności solidarnej za zobowiązania VAT (tj. rozszerzenie katalogu transakcji, w przypadku których nabywca może odpowiadać solidarnie ze sprzedawcą za jego zobowiązania podatkowe).

Do wspomnianego katalogu ustawodawca postanowił włączyć pewne towary z kategorii elektroniki, tj. dyski twarde (dyski HDD), pamięci półprzewodnikowe (dyski SSD), oraz folię typu stretch (służącą m. in. do owijania palet).

  • Rozszerzenie wymagań w zakresie kaucji gwarancyjnej, której złożenie zwalnia z odpowiedzialności solidarnej ze sprzedawcą za jego rozliczenia podatkowe.

Ustawa wprowadza m.in. nowy wymóg, zgodnie z którym podatnik dla uzyskania ochrony przed solidarną odpowiedzialnościąmusi upoważnić bank/SKOK do przekazywania organom informacji o wszystkich transakcjach dokonywanych na rachunku wskazanym w zgłoszeniu identyfikacyjnym.

  • Znaczne ograniczenie katalogu podatników uprawnionych do składania deklaracji VAT za okresy kwartalne.

Od 1 stycznia 2017 r. kwartalnie będą mogli się rozliczać tylko tzw. mali podatnicy (tj. tacy, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła w poprzednim roku 1,2 mln euro). Prawo do kwartalnego rozliczenia będzie również wyłączone dla nowych podatników w okresie 12 miesięcy od daty ich zarejestrowania jako podatników VAT.

  • Wprowadzenie dodatkowych warunków dla skorzystania ze zwrotu VAT w 25-dniowym terminie.

Przyśpieszony zwrot będzie przysługiwał wyłącznie podatnikom zarejestrowanym jako podatnicy VAT czynni i składającym deklaracje VAT za okres 12 miesięcy przed wystąpieniem z wnioskiem. Dodatkowo, zwrot w terminie 25 dni będzie przysługiwał, jeżeli kwota podatku naliczonego będzie wynikała z faktur zapłaconych za pośrednictwem rachunku bankowego utrzymywanego w banku mającym siedzibę na terytorium kraju lub w SKOK-u. W przypadku pozostałych faktur, przyśpieszony zwrot będzie przysługiwał, jeżeli łączna kwota wynikających z nich należności nie będzie przekraczać 15.000 zł. Dodatkowo, wyeliminowano możliwość otrzymania zwrotu w przyśpieszonym terminie, jeżeli kwota podatku z przeniesienia z poprzedniej deklaracji przekracza kwotę 3.000 zł.

  • Rozszerzenie zakresu weryfikacji w przypadku sprawdzania zasadności zwrotu VAT.

Weryfikacja zasadności zwrotu różnicy podatku może obejmować sprawdzenie rozliczenia podatnika, rozliczeń innych podmiotów biorących udział w obrocie towarami lub usługami, będącymi przedmiotem rozliczenia podatnika, oraz sprawdzenie zgodności tych rozliczeń z faktycznym przebiegiem transakcji.

  • Wprowadzenie dodatkowych wymagań w zakresie procedury rejestracji do VAT.

Organ nie dokona rejestracji podmiotu jako podatnika VAT jeżeli mimo podjętych udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z tym podmiotem albo jego pełnomocnikiem, lub też podmiot albo jego pełnomocnik nie stawia się na wezwania. Co istotne, wskazane powyżej sytuacje mogą również stanowić podstawę do wykreślenia danego podatnika z rejestru podatników VAT. Podatnik będzie mógł być również wykreślony w przypadku np. zawieszenia działalności gospodarczej na okres co najmniej 6 kolejnych miesięcy, niezłożenia deklaracji przez 6 kolejnych miesięcy, czy wystawiania faktur lub faktur korygujących nie dokumentujących rzeczywistych czynności. Ustawa wprowadza również solidarną odpowiedzialność pełnomocnika rejestrującego podatnika za zaległości podatkowe podatnika powstałe w ciągu 6 miesięcy od daty rejestracji.

Jeżeli są Państwo zainteresowani bardziej szczegółowym omówieniem przedstawionych zmian lub też określeniem ich wpływu na prowadzoną przez Państwa działalność, prosimy o kontakt.

Autor:

Łukasz Karpiesiuk, Partner, Doradca podatkowy

Wróć do